64. “Lo Lişmadan” “Lişmaya” gəlirlər

1947-ci il, 27 dekabr, səhər süfrəsində eşidilib.

"Lo Lişmadan" (Yaradana görə olmayan niyyətdən) "Lişmaya" (Yaradana görə olan niyyətə) gəlirlər.

Və demək olar ki, əgər buna çox böyük diqqət yetirsək, "Lo Lişma" dövrü daha vacibdir, çünki əməli Yaradan üçün həsr etmək daha asandır. Axı *"Lişma"*da insan deyir ki, o, bu yaxşı əməli yerinə yetirdi, çünki tamamilə Yaradan üçün işləyir və bütün əməlləri göy naminədir. Belə çıxır ki, o, bu əməli öz nəzarəti altında icra edir.

Halbuki, o, *"Lo Lişma"*da olarkən bu yaxşı əməli Yaradan xatirinə etmir. Belə çıxır ki, o, Yaradana müraciət edib Ondan mükafat istəyə bilməz. Nəticədə, Yaradan ona borclu olmur. O halda, nəyə görə o, bu yaxşı əməli yerinə yetirdi? Sadəcə, Yaradan ona müəyyən bir imkan verdi və bu səbəb (Samael) onu bu əməli yerinə yetirməyə məcbur etdi.

Məsələn, əgər evinə qonaqlar gəlibsə və o, heç nə etmədən oturmağa utanırsa, onda bir kitab götürür və Tövrat oxuyur. Belə çıxır ki, o, Tövratı kimin üçün oxuyur? Yaradanın ehkamı naminə deyil, yəni Yaradanın gözündə lütf qazanmaq üçün deyil, onun evinə gələn qonaqlar üçün – insanın gözündə lütf qazanmaq üçün.

Və bu halda, o, necə Yaradandan bu Tövrat üçün mükafat istəyə bilər ki, hansı ki, qonaqlar naminə oxunub? Belə çıxır ki, Yaradan ona borclu deyil, əksinə, o, qonaqları borclu edə bilər ki, onlar ona mükafat versinlər, yəni o, Tövrat oxuduğu üçün ona hörmət etsinlər. Lakin o, heç bir şəkildə Yaradana qarşı iddia qaldıra bilməz.

Lakin, əgər insan özünə hesabat verərsə və desə ki, axı, mən nəhayət Tövratla məşğulam, və səbəbi – yəni qonaqları – bir kənara atarsa və desə ki, mən indi yalnız göylər naminə işləyirəm, onda o, dərhal və gecikmədən deməlidir ki, bütün idarəetmə yuxarıdan gəlir. Başqa sözlə, Yaradan onu Tövratla məşğul olmaq şərəfinə nail etmək istəyib, lakin ona həqiqi səbəbi vermək – onun həqiqəti almağa layiq olmamasına görə – mümkün deyil. Buna görə də Yaradan ona yalan bir səbəb düzənləyir ki, o, məhz bu yalan vasitəsilə Tövratla məşğul olsun.

Belə çıxır ki, burada hərəkət edən insan deyil, Yaradandır. Və bu halda, əksinə, insan Yaradanı tərifləməlidir ki, o, belə aşağılıq vəziyyətdə olsa da, Yaradan onu tərk etmir və ona güc – yəni enerji – verir ki, o, Tövrat sözləri ilə məşğul olmaq istəsin.

Belə çıxır ki, əgər insan bu əmələ diqqət yetirsə, görəcək ki, Yaradan hərəkət edən qüvvədir, necə ki, deyilir: "O, tək başına etdi, edir və bütün əməlləri edəcək." Və insan yaxşı əmələ heç bir hərəkət daxil etmir. Baxmayaraq ki, insan bu ehkamı yerinə yetirir, amma bunu ehkam xatirinə deyil, başqa bir səbəbə görə edir ki, (insan düşünür ki,) bu səbəb – dəhşətli olsa da – ayrılıqdan gəlir.

Və həqiqət budur ki, Yaradan insanı məcbur edən səbəb və amildir. Lakin Yaradan insana başqa bir libasda, ehkam libasında deyil, başqa bir qorxu və ya başqa bir sevgi libasında təcəlli edir. Belə çıxır ki, "Lo Lişma" halında yaxşı əməli Yaradanla bağlamaq daha asandır, çünki demək mümkündür ki, bu yaxşı əməli insan deyil, məhz Yaradan icra edir. Və bu, sadəcə ona görə belədir ki, insan bunu ehkam xatirinə deyil, başqa bir səbəbə görə yerinə yetirmək istəyir.

Əks halda, *"Lişma"*da, yəni insan özü bilir ki, o, ehkam naminə işləyir, belə çıxır ki, o, özü səbəb olmuşdur – yəni ehkam naminə –, lakin bunu ona görə deyil ki, Yaradan onun qəlbinə ehkamı yerinə yetirmək ideyasını və istəyini qoymuşdur, əksinə, bunu öz iradəsi ilə seçmişdir.

Lakin həqiqət budur ki, hər şeyi edən Yaradandır. Ancaq biz mükafat və cəza anlayışını dərk etməzdən əvvəl fərdi idarəetməni dərk edə bilmərik.