26.İnsanın gələcəyi keçmişə görə minnətdarlığından asılıdır və ona bağlıdır

*1943-cü ildə eşidildi.*

**Deyilir: "Yaradan ucadır, və aşağı olan Onun böyüklüyünü görər". Yəni yalnız təvazökar olan Onun böyüklüyünü görə bilər. "Əziz" mənasını verən 'yakar' sözü və "tanımaq" mənasını verən 'yakir' sözü eyni hərflərdən ibarətdir. Bu da o deməkdir ki, bir insan üçün bir şey nə qədər əzizdirsə, onun böyüklüyünü bir o qədər tanıyır. Çünki əhəmiyyətini dərk etdikcə o, ilham alır. İlham isə onu ürəkdə hiss etməyə aparır. O, bu dəyərin nə qədər böyük olduğunu anladıqca onda sevinc yaranır.**

Ona görə də, əgər o, öz əhəmiyyətsizliyini dərk edirsə – yəni öz yaşıdları ilə müqayisədə heç bir üstünlüyü olmadığını başa düşürsə və dünyada bir çox insana hətta ən sadə formada , məqsədsiz müqəddəs əməllə məşğul olmaq gücü verilmədiyini görürsə , onun isə "lo lişma" halında , hətta "lo lişma" üçün hazırlıq səviyyəsində belə – buna layiq görülübsə, yəni o, müqəddəs işi bəzən ən sadə formada belə yerinə yetirmək arzusuna və düşüncəsinə malikdirsə, o, bu dəyəri qiymətləndirməyi bacarmalıdır. Və müqəddəs əmələ verdiyi əhəmiyyət dərəcəsində, o, buna görə şükr etməli və minnətdarlığını bildirməlidir.

Çünki həqiqət belədir – yəni biz bəzən Yaradanın əmrlərini heç bir məqsəd olmadan belə yerinə yetirmək gücünə sahib olduğumuzu dərk edə bilmirik. O zaman o, böyüklük və qəlbin sevinci hissinə gəlir. Bu iş üçün şükr etdiyi və minnətdarlıq bildirdiyi üçün onun duyğuları genişlənir və o, müqəddəs işin hər anından təsirlənir və kimin işini gördüyünü dərk edir. Bunun sayəsində o, getdikcə daha da yüksəlir.

Bu da sözlərin mənasıdır: "Sənin mənə etdiyin mərhəmət üçün Sənə təşəkkür edirəm", yəni keçmiş üçün. Bu halda o, dərhal əminliklə deyə bilər və deyir: "Və gələcəkdə mənim üçün edəcəklərin üçün də".