21. İnsan Özünü Yüksəliş Vəziyyətində Hiss Edəndə

(9 noyabr 1944-cü ildə eşidilmiş)

İnsan özünü ruh yüksəkliyi vəziyyətində hiss etdikdə, yalnız ruhani istəklərə sahib olduğunu hiss edir və bu zaman Tövratın sirləri ilə məşğul olmaq, onun daxili tərəfini dərk etmək yaxşıdır.**

Hətta əgər o görürsə ki, başa düşmək üçün səylər göstərir, amma hələ də heç nəyi anlamır, yenə də Tövratın sirlərini öyrənməyə çalışmaq lazımdır. Hətta yüz dəfə də olsa eyni şeyi təkrar etmək lazımdır və ümidsizliyə qapılmamaq lazımdır – yəni heç bir faydası olmadığını və başa düşmədiyini söyləmək lazım deyil. Bunun iki səbəbi var:

1) İnsan hansısa bir mövzunu öyrənərkən və onu dərk etmək istəyərkən, bu istək "dua" adlanır. Çünki dua, bir xisarondur, yəni onun ehtiyacı olan bir şeyi əldə etmək arzusudur – belə ki, Yaradan onun xisaronunu doldursun. Dua böyüklüyü, istəyə görə ölçülür. Axı insana ən çox çatışmayan şeyə qarşı onun arzusu ən böyük olur. Çünki xisarondan asılı olaraq, arzusunun dərəcəsi də artır.

Və bir qanun mövcuddur: insan ən çox zəhmət çəkdiyi şey üçün çalışırsa, bu, onun xisaronunu artırır və o, xisaronunu doldurmaq istəyir. Xisaron "dua" adlanır, yəni ürəyin fəaliyyəti, çünki "Yaradan ürək istəyir". Belə çıxır ki, o, həmin vaxt həqiqi bir dua edə bilər. Çünki Tövratın sözlərini öyrənərkən ürək digər istəklərdən azad olmalı və beyninə güc verməlidir ki, o, düşünə və tədqiq edə bilsin.

---

Əgər ürəkdə istək yoxdursa, beyin araşdırma apara bilməz, çünki müdriklərimiz deyiblər: "İnsan həmişə ürəyinin arzuladığı yerdə öyrənəcək". Ürəyin duası qəbul olması üçün dua kamil olmalıdır. Buna görə də, o, tamamilə öyrəndikdən sonra kamil bir dua yaradacaq. O zaman onun duası qəbul ola bilər, çünki Yaradan duanı eşidir. Ancaq bir şərt var: dua kamil olmalıdır, elə ki, duanın ortasında başqa şeylər qarışmasın.

Səbəb 2) – İnsanın müəyyən dərəcədə maddiyyatdan uzaqlaşıb, vericilik xüsusiyyətinə yaxın olduğu bir vaxtda, bu vaxt daha uyğundur ki, Tövratın daxili tərəfi ilə əlaqəyə girsin. Bu daxili tərəf yalnız Yaradanla bənzərlik əldə edənlərə açılır, çünki "Tövrat, Yaradan və İsrail – birdir". Halbuki insan öz mənfəəti üçün əldə etmə xüsusiyyətində olduğu zaman, o, daxili tərəfə deyil, xarici tərəfə aid olur.