İlkin mənbələrdən seçilmiş parçalar

Beynəlxalq “Kabala LeAm” Konqresi
“Ondan Başqa Heç Kim Yoxdur – 2025-ci ilin mayı”

Dərs 1: Ondan Başqa Heç Kim Yoxdur

İlkin mənbələrdən seçilmiş parçalar

1. Baal HaSulam. Şamati 1. Ondan Başqa Heç Kim Yoxdur

 Belə deyilir: “Ondan Başqa Heç Kim Yoxdur” – bu o deməkdir ki, dünyada Yaradanın əleyhinə nəsə edə biləcək başqa heç bir qüvvə yoxdur. Amma insan dünyada elə şeylər görür ki, onlar yuxarı qüvvələri inkar edir (sözün əsl mənasında: “yuxarı sarayı”). Bunun səbəbi – Yaradanın belə istəməsidir. Bu, bir növ islahdır və buna “sol əl uzaqlaşdırır, sağ isə yaxınlaşdırır” deyilir. Başqa sözlə, solun uzaqlaşdırması – islahın bir hissəsidir. Yəni dünyada elə şeylər var ki, onlar əvvəlcədən insanı düz yoldan sapdırmaq üçün təyin olunmuşdur, onların hərəkəti onu müqəddəslikdən uzaqlaşdırır.

Və bu uzaqlaşdırmaların faydası ondadır ki, insan onların vasitəsilə Yaradanın ona kömək etməsinə dair ehtiyac və kamil bir istəyin sahibi olur, çünki əks halda o, özünü itmiş sayır. Təkcə işdə irəliləmir, həm də geri getdiyini görür. Yəni hətta “lo lişma”da [yəni öz xeyrinə] belə Tövratı və əmrləri yerinə yetirmək üçün onda güc yoxdur. Və yalnız biliyin fövqündəki bütün maneələri əsl dəf etməklə Tövrat və əmrləri yerinə yetirə bilər. Amma bu, onun hər zaman bacardığı bir şey deyil. Əks halda, o, hətta “lo lişma” yolundan belə, çıxmalı olar.

Və onda həmişə “dağıdılmış olan, möhkəm qalandan çoxdur”. Yəni yıxılmalar qalxmalardan daha çoxdur. Və bu hallar üçün bir son görünmür. Elə bil ki, o, əbədi olaraq müqəddəslikdən kənarda qalacaq. Çünki görür ki, hətta bir zərrə qədər belə Tövratı və əmrləri yerinə yetirmək çətindir, yalnız biliyin fövqündə dəf etməklə buna nail ola bilir. Amma o da həmişə mümkün olmur. Bəs bu necə bitəcək?

Və onda belə bir qərara gəlir ki, ona kömək edə biləcək tək bir qüvvə var – bu da Yaradandır. Və bu, onu qəlbində gerçək bir tələbə gətirir: Yaradan gözlərini və qəlbini açsın və onu əslində Özünə əbədi yaxınlaşdırsın.

Bu məntiqə əsasən, nəticə çıxır ki, onun yaşadığı bütün bu uzaqlaşdırmalar – bunların hamısı Yaradandan idi. Yəni bu ona görə deyildi ki, o, nədənsə əskik idi və dəf etməyə gücü çatmırdı. Əksinə, Yaradanla yaxınlaşmaq istəyənlərə – ki, o, azla kifayətlənməsin, başqa sözlə, kiçik bir düşüncəsiz uşaq vəziyyətində qalmasın deyə – yuxarıdan kömək edilir ki, o, özünə deməsin: “Çox şükür ki, məndə Tövrat, əmrlər və yaxşı əməllər var, mənə daha nə lazımdır?”

Bu isə yalnız o zaman baş verir ki, insanda doğrudan da əsl istək var. Onda bu insan yuxarıdan kömək alır və ona daim göstərilir ki, o, hazırkı vəziyyətində necə natamamdır. Yəni ona, işin əleyhinə olan fikirlər və baxışlar göndərilir. Və bu da onadır ki, görsün – o, Yaradanla kamillik içində deyil.

Və o, nə qədər dəf etsə də, həmişə görür ki, müqəddəslikdən daha uzaq vəziyyətdədir, nəinki digər işçilər, onlar özlərini Yaradanla birlikdə kamillikdə hiss edirlər. Halbuki o, daim narazılıq içindədir, suallar və tənqidlər içindədir, və Yaradanın ona necə davrandığını haqq qazandıra bilmir.

Və bu, ona ağrı verir: “Niyə mən Yaradanla kamillikdə deyiləm?” – deyə düşünür. Elə bir həddə çatır ki, özündə müqəddəslikdə heç bir payının olmadığını hiss edir. Bəzən yuxarıdan ona bir oyanış verilir, bu onu bir müddət dirildir, lakin dərhal yenidən aşağı vəziyyətə düşür. Ancaq bu, onu anlayışa gətirir: yalnız Yaradan həqiqətən ona kömək edə bilər və onu yaxınlaşdıra bilər.

İnsan daim Yaradanla birləşdiyi yolla getməyə çalışmalıdır. Başqa sözlə, onun bütün fikirləri Yaradan haqqında olmalıdır. Yəni, əgər o, ən pis vəziyyətdədirsə də və daha pis hal ola bilməzsə belə, müqəddəslik hökmranlığından çıxmamalıdır – yəni düşünməməlidir ki, onu müqəddəsliyə buraxmayan başqa bir güc var və bu güc xeyir və ya şər edə bilər. Bu o deməkdir ki, insan düşünməməlidir ki, Sitrə Axra adlı bir güc mövcuddur və bu güc onu yaxşı əməllər görməyə və Yaradanın yolları ilə getməyə qoymur – bütün bunlar Yaradandan gəlir.

Və bu, Baal Şem Tovun dediyi kimidir: əgər birisi deyirsə ki, dünyada başqa bir qüvvə mövcuddur, yəni klipot – bu insan “siz başqa tanrılara ibadət edəcəksiniz” halındadır. Yəni o, Yaradanı inkar edən fikirlə deyil, əgər düşünürsə ki, Yaradandan başqa başqa bir qüvvə və hakimiyyət var – bu düşüncə ilə o cinayət törədir. Və bununla da kifayətlənməyib – əgər birisi deyirsə ki, insanın öz hakimiyyəti var, məsələn: “Dünən mən özüm istəmədim ki, Yaradanın yolları ilə gedim” – bu da “imanın inkarı” adlı cinayətdir. Başqa sözlə, o, yalnız Yaradanın dünyanı idarə etdiyinə inanmır.

Amma əgər insan hər hansı bir cinayət törətdisə – və şübhəsiz ki, peşman olmalı və bu cinayətdən dolayı təəssüf etməlidir – burada da o, ağrı və əzabı müəyyən bir qaydada qurmalıdır: yəni o, cinayətə səbəb olan nöqtəni nə ilə əlaqələndirir? – təəssüf də məhz bu nöqtə ilə bağlı olmalıdır.

Və insan bu zaman təəssüf etməlidir və deməlidir: “Mənim bu cinayəti etməyim, Yaradanın məni müqəddəslikdən uzaqlaşdırıb zibilliyə atması ilə bağlıdır, ora – tullantıların atıldığı yer, qoxulu yer deməkdir. Başqa sözlə, Yaradan mənə həmin iyrənc yerdə oynamaq və nəfəs almaq arzusu və meyli verdi.”

(Demək olar ki, kitablarda yazılıb: bəzən insan öz dövrlərində donuz kimi təcəssüm alır. Və bunu belə izah etmək olar: insan indi özünə həyat gücünü almaq arzusu və meyli alır – halbuki əvvəllər o, bu şeylərə “zibil” deyirdi, amma indi onlardan bəslənmək istəyir.)

Eyni zamanda, əgər insan hiss edirsə ki, indi yüksəliş halındadır və işində müəyyən bir həzz hiss edir, qoy deməsin ki, indi mən başa düşürəm ki, Yaradanın işçisi olmaq dəyərlidir. Əksinə, o, bilməlidir ki, indi Yaradanın gözündə lütf tapıb və buna görə Yaradan onu yaxınlaşdırır – və ona görə də o, indi işində həzz hiss edir. Və diqqətli olsun ki, heç vaxt müqəddəslik hökmranlığından çıxmasın, yəni deməsin ki, Yaradandan başqa daha bir fəaliyyət göstərən var.

(Amma buradan belə çıxır ki, insanın Yaradanın gözündə lütf tapması – ya da əksinə – insanın özündən asılı deyil, hər şey Yaradandan asılıdır. Bəs niyə indi lütf tapdı, amma sonra yox? – bunu insan öz zahiri ağlı ilə anlaya bilməz.)

Və eyni şəkildə, insan Yaradanın onu yaxınlaşdırmamasından təəssüflənəndə də diqqətli olmalıdır ki, bu təəssüf öz mənfəəti naminə olmasın – yəni o, Yaradanın uzaqlığından öz şəxsi xeyrinə görə təəssüflənməsin. Çünki bu zaman o, öz xeyrinə qəbul edən olur və bu da ayrılıq deməkdir. İnsan təəssüflənməlidir ki, Şxinaya əziyyət verilir – yəni o, Şxinaya əzab verir.

İnsan özünə təsəvvür etməlidir: necə ki, bir adamın bədənində hansısa kiçik bir orqanı ağrıyanda belə, bu ağrı əsasən beyində və qəlbdə hiss olunur – çünki qəlb və beyin insanın mərkəzidir – eynilə də, insanın Yaradanla olan uzaqlığından doğan ağrı belə, yalnız onun fərdi orqanı deyil, bütöv bədənə – yəni Şxinaya – ağrı verir. Və bu ağrı, təbii ki, Şxinada daha böyük hiss olunur.

Buna görə də, insan, əgər özü müqəddəs Şxinanın fərdi bir orqanıdırsa, fərdi ağrının hiss olunması ümumi ağrının hiss olunması ilə müqayisə oluna bilməz. Yəni, Şxinanın ağrısı ondan ibarətdir ki, onun orqanları – insanlar – ondan ayrılıblar və o, onları bəsləyə bilmir.

(Deməyə dəyər ki, müdriklərin belə bir sözü var: “İnsan əzab çəkəndə, Şxina nə deyir? – ‘Başım ağrıyır’.”) Və insan öz uzaqlığından doğan ağrını öz adına yazmadığı üçün, öz mənfəəti naminə qəbul edən olmaqdan – müqəddəslikdən ayrılmaqdan – xilas olur.

Və eynilə, insan müqəddəsliyə yaxınlaşma hiss etdikdə də, əgər onda Yaradanın gözündə lütf tapmaqdan doğan bir sevinc varsa – o da deməlidir ki, onun əsas sevinci Şxinada baş verən sevincdir. Çünki Şxina, öz orqanını – onu – özünə yaxınlaşdırmağa müvəffəq oldu, onu bayıra atmaq məcburiyyətində qalmadı.

Və insanın Şxinaya sevinc verməyə nail olması səbəbindən onun da sevinci olur. Bu da yuxarıda deyilən hesablamaya aiddir: fərdi hissənin sevinci – yalnız bütövün sevincinin bir hissəsidir. Və bu hesablamalar vasitəsilə o, öz şəxsiyyətini itirir və Sitrə Axraya – yəni öz xeyrinə qəbul etmə istəyinə – düşmür.

Baxmayaraq ki, qəbul etmək arzusu zəruridir, çünki “insan ondan ibarətdir”. Çünki qəbul etmək istəyindən başqa insanda olan heç nə yaradılışa aid deyil – onlar artıq Yaradanla bağlıdır. Ancaq qəbul etmək istəyi “vermək naminə” niyyətilə islah olunmalıdır. Başqa sözlə, qəbul etməklə alınan həzz və sevinc – niyyətlə alınmalıdır: yuxarıda – Yaradanın yanında – sevinci oyatmaq niyyəti ilə. Çünki yaradılışın məqsədi – Yaradanın məxluqatını sevindirməsidir. Bu, “Şxinanın yuxarıda sevinci” adlanır.

Və buna görə insan daim düşünməlidir: necə edim ki, yuxarıda həzz oyadım? Və şübhə yoxdur ki, insanın aldığı həzz – yuxarıda da həzzə səbəb olacaq. Buna görə o, daim “Padşahın sarayında” qalmağa can atmalıdır – yəni “Padşahın xəzinəsində” oynamaq imkanına sahib olmaq üçün. Və bu, şübhəsiz ki, yuxarıda həzz yaradacaq. Deməli, bütün səylər yalnız Səma naminə olmalıdır.

2.Baal Sulam. “Yaradanın Adları”

Bütün insanın beyninə gələn fikirlər əslində Yaradanın hərəkətləridir. Yəni, insana elə gəlir ki, bu fikirləri haradansa özü çəkir, ya da onlar onun içindən doğulur – bu, aldadıcı bir hissdir və bütün illüziyaların başlanğıcıdır. Hətta ən kiçik bir fikri belə, insanın beyninə məhz Yaradan göndərir, və O, insanı, heyvanı və bütün canlıları hərəkətə gətirən qüvvədir.

Yəni, Yaradan canlı orqanizmi hərəkətə gətirmək istədikdə, ona müəyyən bir fikir göndərir və bu fikir onun xüsusiyyətinə uyğun olaraq insanı təşvişə salır. Necə ki, Yaradan yerə yağış göndərir, lakin yer onun haradan gəldiyini hiss edə bilmir, eyni ilə də insan heç bir şəkildə anlayıb hiss edə bilməz ki, ona bu fikri kim göndərib – çünki o, bu fikri öz zehnində yaranmadan öncə hiss etməmişdi. Və bu fikir artıq onun ixtiyarında olduqda, insana elə gəlir ki, bu fikir onun özünün bir hissəsidir.

Ona görə də anla ki, fikir Onu dərk edə bilməz, sadəcə olaraq ona görə ki, Yaradan bizə Onu dərk etməyə qadir olan bir fikir göndərmək istəməz. Lakin O, bizə elə bir fikir ardıcıllığı hazırlayıb ki, nəticədə biz Onu tam şəkildə dərk etməyə məcbur oluruq.

3.Baal HaSulam. TES, I hissə, Daxili təfəkkür, fəsil 1, bənd 8
 

Tək bir düşüncə ilə  bütün reallıq – yuxarılar və aşağılar birlikdə, son islahadək – yaradıldı və meydana gəldi. Bu tək düşüncə hər şeyi törədir, o, hərəkətin mahiyyətidir, o, tamamlanmaya çatır, o, səylərin mahiyyətidir və o, bütöv mükafat və kamillik reallığının özüdür.

4.Rabaş. Məktub 76
 

Məlumdur ki, “Yer Onun şöhrəti ilə doludur”. Hər bir insan buna inanmalıdır, necə deyilib: “Mən göyü və yeri doldururam”. Lakin Yaradan insanda seçim imkanı olsun deyə özünü gizlədir ki, bu halı görə bilməsinlər. Və yalnız bu zaman inam üçün yer yaranır – inanmaq ki, Yaradan “bütün aləmləri doldurur və idarə edir”.

Və insan Tövratla və əmrlərlə məşğul olduqdan sonra, seçimi yerinə yetirdikdə – o zaman Yaradan özünü insana aşkar edir və insan görür ki, Yaradan dünyanı idarə edir. Belə çıxır ki, bu zaman insan Padşahı təyin edir ki, O, onun üzərində hökmranlıq etsin. Yəni insan Yaradanı hiss edir – O, bütün aləmləri idarə edir. Və bu zaman deyilir ki, insan Yaradanı Öz üzərində Padşah etdi. Çünki insan bu hissiyyata çatmamışdan əvvəl, Yaradanın padşahlığı gizli idi.

5.Baal HaSulam. Şamati 67. “Şərdən uzaq ol”
İnsanın bədənindən kənarda yalnız Yaradan mövcuddur. Axı yaradılışın mahiyyətindən belə çıxır ki, insan yalnız özünə nisbətdə yaradılmış adlanır. Çünki Yaradan istəyir ki, insan Özündən ayrılmış bir reallıq kimi hiss etsin. Lakin bundan başqa hər şey “Yer Onun şöhrəti ilə doludur” hesab olunur.
 

6.“Hamı üçün Zoar”. Leh Leha bölməsi. “İbrahimin Misirə gəlməsi zamanı belə oldu” adlı məqalə, bənd 116
Dünyada baş verən hər şey Yaradandan qaynaqlanır. Yəni dünyanın bütün əməllərini yalnız O, təkcə O edir, etmişdir və edəcəkdir. O, əvvəldən sonu bilir, necə ki, deyilib: “Əvvəldən sonu bildirirəm”. Və O, yaradılışın əvvəlindən bəri bütün əməlləri əvvəlcədən görür və elə yönləndirir ki, zaman yetişəndə onlara qayıdaraq onları kamilliklə yerinə yetirsin.
 

7.Baal HaSulam. Məktub 18
İnsanın islahı yalnız bu şəkildə mümkündür ki, o, bütün anları — həm indiki, həm də gələcək anları — Onun uca adına həsr etməli və təqdim etməlidir. Və kim ki Onun Üzü ilə olan anı — çətin olduğu üçün — rədd edir, öz axmaqlığını hamıya açıq göstərmiş olur. Çünki bütün aləmlər və bütün zamanlar onun üçün bir dəyər ifadə etmir, çünki Yaradanın Üzünün nuru zamanların və dövrlərin dəyişməsində gizlənmir, baxmayaraq ki, insanın işi bu zamanlara görə dəyişir. Və bu məqsədlə bizə, müqəddəs atalarımızın sayəsində, bilikdən yuxarı olan inam və əminlik hazırlanıb — ki, insan bu çətin anlarda onlardan çətinlik çəkmədən və yorulmadan istifadə edə bilsin.

8. Baal HaSulam. “Zoar kitabına ön söz”, bənd 13

Düşüncəsi ruhları yaratmaq olan anda, Yaradanın niyyəti dərhal hər şeyi sona çatdıra bilərdi, çünki O, bizim kimi yerinə yetirmə alətlərinə ehtiyac duymur. Və elə həmin anda bütün ruhlar və yaradılmalı olan bütün aləmlər meydana çıxdı və formalaşdı — Onların hər biri Onlar üçün nəzərdə tutulmuş bütün xeyirlə, həzzlə və səadətlə dolu olaraq. Və bütün bunlar O, onlar üçün düşündüyü kimi, tam və qüsursuz şəkildə kamilliyə çatdırılmış formada idi — yəni ruhlar Son İslahdan sonra almalı olduqları kamilliklə. Yəni ruhların daxilində olan almaq arzusu tamamilə islah edildikdən və tam şəkildə Yaradanla forma bənzərliyi içində saf verməyə çevrildikdən sonra.