Yequda Leyb Alevi Aşlaq (Baal Sulam)

Kabala Elminə Giriş (Ptixa)

1)“Ravvvin Xananya ben Akaşya deyir: Yaradan İsraili «lezakot» (layiq görmək, saflaşdırmaq) istədi, buna görə də onlara Tövrat və əməlləri çoxaltdı. Necə ki, deyilir: ‘Yaradan onun salehliyini istəyərək Tövrati ucaltdı və onu izzətləndirdi’” (Makot, 23:2). Və məlumdur ki, ivrit dilində «lezakot» (layiq görmək) sözü həm də “təmizləmək”, “izdaxekut” (təmizlənmə) mənasını verir. Bu da müdriklərin dediklərinə uyğundur ki, əmrlər Israeli onlarla təmizləmək üçün verilmiştir (Midraş Bereşit Raba, 44:1). Burada isə anlamaq lazımdır: Tövrat və əməllər vasitəsilə biz hansı təmizlik əldə edirik? Və bizim daxilimizdə nədir bu “aviyut” (natəmizlik, kobudluq, sözün əsl mənasında – “qalınlıq”), hansı ki, Tövrat və əmrlərlə təmizlənməlidir?

Biz bu barədə artıq “Panim Masbirot” və “On Sfirotun Tədrisi” kitaplarımda danışmışıq. Burada isə qısaca xatırladaq: Yaradılış Məqsədi – Yaradanın məxluqları Öz səxavətli əli ilə həzzləndirmək istəməsi idi. Buna görə də ruhların içinə, Yaradanın “şəfası”nı (ali bolluq, xeyir-bərəkət, dolğunluq) almaq üçün böyük bir almaq istəyi və meyli möhürlənmişdir.Axı almaq istəyi – bu, şəfanı qəbul etmək üçün olan “kli”dir (qab, vasitədir). Və alınan həzzin ölçüsü də şəfadakı həzzin ölçüsü ilə deyil, məhz almaq istəyinin böyüklüyü və israrı ilə müəyyən olunur. Həzz və onu almaq istəyi bir-biri ilə sıx bağlıdır, o qədər ki, onları bir-birindən yalnız mənsubiyyətlərinə görə ayırmaq olar: həzz şəfaya, almaq istəyi isə məxluqa aiddir.

Və şübhəsiz ki, onların hər ikisi Yaradandan gəlir, lakin onları ayırmaq lazımdır: yuxarıda qeyd edildiyi kimi, şəfa “Atsmuto”dan (Yaradanın dərkedilməz mahiyyətindən) çıxır – yəni Özündən çıxan bir varlıq olaraq; almaq istəyi isə orada (Atsmuto’da) yaranmır, bu artıq məxluqun başlanğıcıdır, yoxdan yaranmış bir şeydir. Çünki Atsmuto’da almaq istəyi xüsusiyyəti mövcud deyil.

Ona görə də deyilir ki, bu almaq istəyi – bütün yaradılışın materialıdır, başlanğıcdan sona qədər. O qədər ki, saysız-hesabsız müxtəlif məxluqlar və onların formaları, onların davranış yolları, – istər artıq açıqlanmış, istərsə də gələcəkdə açıqlanacaq – bunların hamısı yalnız almaq istəyinin dərəcələri və formalarının təzahürüdür.Və onların içində olan hər şey – yəni almaq istəyində qəbul edilən hər şey, onun içində möhürlənmiş olan hər bir həzz – bunların hamısı Atsmuto’dan gəlir və “mövcud olanın mövcuddan çıxışı”dır, yəni əvvəldən mövcud olan şeylərdir, və onların içində yeni yaradılmış, yoxdan çıxmış heç nə yoxdur. Çünki bu yeni bir şey deyil, əzəldən Yaradanın sonsuzluğundan çıxır, “mövcud olanın mövcuddan çıxışı” kimi.

2) Və artıq deyildiyi kimi, almaq istəyi mütləq şəkildə Yaradılış Məqsədinin içində mövcuddur – orada mövcud olan bütün müxtəliflik formalarında, eləcə də Yaradanın məxluqları Onun bolluğu (şəfa) ilə həzzləndirmək və onları mükafatlandırmaq istədiyi bütün o böyük şəfada birlikdə yerləşir.Və bil ki, məhz bu, ali (ruhani) aləmlərdə bizim ayırd etdiyimiz nur və kli’nin mahiyyətidir. Çünki onlar bir-birindən ayrı gələ bilməzlər – birlikdə gəlirlər, və birlikdə yayılaraq pillə-pillə enirlər. Nə qədər ki bu pillələr Yaradanın üzünün nurundan uzaqlaşır və Onunla məsafə artırsa, elə o qədər də almaq istəyi, hansı ki, şəfa içində yerləşir, getdikcə daha da materiallaşır (kobudlaşır).Eyni zamanda əksinə də demək olar: nə qədər ki almaq istəyi şəfanın içində materiallaşır, elə o qədər də pillə-pillə enir, necə ki, aşağıda izah olunacaq.Ən aşağı yerə qədər – bu o deməkdir ki, almaq istəyi orada tam şəkildə, tam ölçüdə materiallaşır (yəni təcəssüm tapır). Bu yer “Asiya aləmi” adlanır; almaq istəyi burada insan bədəni – “guf” adlanır, və onun aldığı şəfa – bu bədənin içində olan həyat ölçüsü adlanır.Eyni bu şəkildə bu proses “Olam aze”də (“bu dünyada”) mövcud olan digər məxluqlar üçün də baş verir.Beləliklə, ali aləmlərlə bu dünyanın arasındakı əsas fərq bundadır ki: nə qədər ki, şəfanın içində olan almaq istəyi hələ öz son, tam formasında materiallaşmayıbsa, hələ ruhani aləmlərdə yerləşdiyi qəbul olunur – yəni bu dünyanın üzərindəki aləmlərdə.Və nə vaxt ki, almaq istəyi artıq son, tam formasında materiallaşır, onda bu artıq “bu dünyada yerləşən” hesab olunur.

3) Yuxarıda qeyd olunan eniş qaydası – yəni almaq istəyinun “bu dünyada” öz son, tam formasına gəlməsi – “dörd bxinot”un (almaq istəyinun inkişaf mərhələlərini xarakterizə edən dörd xüsusiyyətin) qaydası ilə müəyyən olunur. Bu dörd mərhələ Yaradanın dörd hərfli Adının – HaVaYaH [י (Yud), ה (Hey), ו (Vav), ה (Hey)] daxilində əks olunmuşdur. Çünki bu dörd HaVaYaH hərfi, heç bir istisna olmadan bütün reallığı özündə ehtiva edir. Ümumi mənada isə onlar on sfira ilə aydınlaşdırılır: Xoxma, Bina, Tiferet, Malxut və onların kökü (şoreş). Onlar on sayılır, çünki Tiferet sfirası özündə altı sfiranı birləşdirir – XAQAT NEXİ (Xesed, Qvura, Tiferet, Netsax, Xod, Yesod). Kök (şoreş) isə Keter adlanır. Lakin əsasən, onlar XUB TUM (Xoxma, Bina, Tiferet, Malxut) adlanırlar. Bunu yadda saxla.Bu dörd mərhələ dörd aləmə uyğundur: Atsilut, Briya, Yetsira və Asiya. Asiya aləmi isə özündə “bu dünyanı” da ehtiva edir.Beləliklə, bu dünyada olan elə bir məxluq yoxdur ki, o, öz başlanğıcını Sonsuzluqdan (Eyn Sof) – yəni Yaradılış Məqsədindən götürməsin. Bu Məqsəd – məxluqları həzzləndirməkdir, necə ki, yuxarıda deyilmişdi.Və bu başlanğıc mütləq şəkildə nur və kli’dən ibarətdir, yəni şəfanın müəyyən bir ölçüsü ilə onu almaq istəyinin birləşməsindən ibarətdir. Şəfanın ölçüsü – Atsmuto’dan gəlir, “mövcudun mövcuddan çıxması” kimi, almaq istəyi isə yeni bir şeydir, “heç nədən yaranan mövcud” kimi, necə ki, yuxarıda deyildi. Və bu almaq istəyi öz son, tam formasına gəlmək üçün – içindəki şəfa ilə birlikdə – dörd aləmdən keçərək enməlidir: Atsilut, Briya, Yetsira və Asiya (ABYA).Və yalnız bundan sonra, nur və kli şəklindəki məxluq tam formalaşır – hansı ki, “bədən” və onun içindəki “həyat nuru” adlanır.

4). Bu almaq istəyinin ABEA aləmlərində dörd qeyd olunan mərhələdən (bxinot) keçərək enməsinin zəruriliyi, kelim üçün mövcud olan böyük bir qanundan irəli gəlir, bu qanuna görə: nurun [klidə] yayılması və onun [sonradan] klidən çıxarılması kli-ni onun təyinatına uyğun hala gətirir.

İzah: Çünki kli hələ nurdan bir dəfə də olsun ayrılmayıbsa, o nurla birləşmişdir və onda ləğv olunmuş kimidir, necə ki, şam məşəl qarşısında yox olur. Bu ləğv olunma, onların tam ziddiyyətli təbiəti səbəbilə baş verir. Çünki nur – Atsmutodan çıxan şəfadır, yəni varlıqdan çıxan varlıqdır, və Yaradılış Məqsədinə uyğun olaraq tamamilə bəxşedici xarakterlidir, onda alma istəyi ilə bağlı heç nə yoxdur.Amma kli isə onun əksidir – bu, bu nuru almağa yönəlmiş böyük almaq istəyidir və “yoxdan var edilmiş” yeni yaradılmışın köküdür; və onun daxilində verməyə dair heç bir xüsusiyyət yoxdur.Buna görə də, onlar birlikdə olduqda, kli içindəki almaq istəyi nurun daxilində ləğv olunur, və öz formasını müəyyən edə bilmir, yalnız nur onu bir dəfə tərk etdikdən sonra bu forma düzgün şəkildə müəyyən olunur.Çünki nur kli-ni tərk etdikdən sonra, o, bu nura qarşı güclü bir iştekekut – canatma hiss etməyə başlayır, və bu canatma almaq istəyinin formalaşmasını və təyinatını müəyyən edir.Və nur geri dönüb kli-nin içinə geyindikdən sonra, bu andan etibarən onlar artıq iki ayrı varlıq sayılır – kli və nur, yaxud “bədən” və onun içindəki “həyat”.Burada deyilənləri diqqətlə nəzərdən keçir, çünki bunlar son dərəcə dərin məsələlərdir.

5). Buna görə də AVAYA adındakı dörd mərhələyə (bxinot) ehtiyac var, bunlar Xoxma, Bina, Tiferet və Malxut adlanır. Çünki birinci mərhələ (Bxina Alef), “Xoxma” adlanır və əslində bütün yaradılmış varlığı – nur və kli-ni özündə cəmləyir. Çünki bu mərhələdə böyük almaq arzusu və onun daxilində olan bütöv nur – “Or Xoxma” (müdriklik nuru) və ya “Or Xaya” (həyat nuru) adlanır. Bu, yaradılışdakı həyat nurunın hamısıdır və kli-yə geyindirilib. Lakin bu birinci mərhələ hələ də tamamilə nur hesab olunur və kli orada demək olar ki, aşkar olunmayıb, çünki nurla qarışmış və ona tabe olmuşdur – şamın məşələ nisbətdə tabe olduğu kimi.

Bundan sonra ikinci mərhələ (Bxina Bet) gəlir. Bu da ona görədir ki, Xoxma kli-si inkişafının sonunda özündəki Ali nura bənzəmək istəyini gücləndirir – yəni onda Yaradanı razı salmaq arzusu oyanır, çünki nurun təbiəti – verməkdir. Bu səbəblə onda oyanan bu arzu sayəsində, ona Yaradan tərəfindən yeni bir nur – “Or Xasadim” (mərhəmət nuru) çəkilir. Və bunun nəticəsində, o demək olar ki, Yaradanın onu doldurduğu Xoxma nurundan tamamilə azad olur. Çünki Or Xoxma yalnız onu almaq istəyinin tam forması olan kli-də qəbul oluna bilər, yuxarıda deyildiyi kimi. Beləcə, ikinci mərhələdəki nur və kli birinci mərhələdən tamamilə fərqlənir. Çünki burada kli – vermək arzusudur, və nur isə Or Xasadim adlanır – bu, yaradılmışın Yaradanla bənzərliyə gəlməsi gücü ilə yaranan nurdur. Çünki vermək arzusu Yaradanla formaca bənzərliyə gətirir, və ruhani dünyada formaca bənzərlik – dvekut, yəni birləşməkdir.

Bundan sonra üçüncü mərhələ (Bxina Gimel) gəlir. Çünki yaradılmışın daxilindəki nur tamamilə Xoxma nuru olmadan, Xasadim nuruna qədər azaldıqdan sonra –  məlumdur ki, Or Xoxma yaradılışın əsas həyat gücüdür – buna görə ikinci mərhələ sonunda oyanır və Or Xasadim daxilində parlasın deyə, müəyyən miqdarda Or Xoxma-nı özünə çəkir. Bu oyanış yenidən almaq istəyindən müəyyən bir hissəni çəkir – bu da yeni bir kli formasını təşkil edir və üçüncü mərhələ və ya Tiferet adlanır. Buradakı nur xassəsinə Or Xasadim ilə birlikdə Or Xoxma-nın parıltısı deyilir. Çünki bu nurun əsası – Or Xasadim-dir və kiçik bir hissəsi Or Xoxma-dır.

Sonra dördüncü mərhələ (Bxina Dalet) gəlir, çünki üçüncü mərhələnin kli-si də nəticədə Or Xoxma-nı tam şəkildə çəkmək arzusu ilə oyanır – necə ki, bu birinci mərhələdə də belə idi. Beləliklə, bu oyanış, almaq arzusunun ölçüsündə bir istəkdir, birinci mərhələdəki ölçüdə, amma ona əlavə bir artımla. Çünki indi o artıq bu nurdan ayrılmışdır, yəni Or Xoxma ona geyindirilməyib, və o buna ehtirasla can atır. Buna görə də almaq arzusunun forması bütün tamlığı ilə müəyyən olunur. Çünki yuxarıda deyildiyi kim nurun yayılması və  ondan çıxmasından sonra kli-nin forması qurulur. Və sonra nur geri qayıdıb onu yenidən doldurduqda, kli artıq nurdan əvvəl gəlmiş olur. Buna görə də bu dördüncü mərhələ (Bxina Dalet) tamamlanmış kli hesab olunur. Və o “Malxut” adlanır.

6). Bu yuxarıda qeyd olunan dörd fərqləndirici xassə (avxanot), hər bir yaradılmış varlıqda və hər bir məxluqda fərqləndirilən on sfirotun mahiyyətini təşkil edir – istər ümumi və bütöv səviyyədə, yəni dörd aləmdə, istərsə də reallığın ən kiçik hissəsində.

Bxina Alef “Xoxma və ya Atsilut aləmi”, Bxina Bet “Bina və ya Briya aləmi”, Bxina Gimel “Tiferet və ya Yetsira aləmi”, və Bxina Dalet “Malxut və ya Asiya aləmi” adlanır.

İndi isə bu dörd mərhələnin (bxinot) hər bir ruhda (neşamada) necə təsir etdiyini izah edək. Axı nə zaman ki, ruhlar Sonsuzluqdan (Eyn Sof) enirlər və Atsilut aləminə daxil olurlar – bu, ruhun birinci mərhələsi – Bxina Alef sayılır. Və burada o hələ “neşama” adını almır, çünki “neşama” adı onun Yaradanla müəyyən bir fərqə sahib olduğunu göstərir, və bu fərq vasitəsilə o Sonsuzluqdan ayrılmış və müəyyən bir müstəqillik formasına gəlmişdir. Lakin hələ ki, onun Kli formasına malikliyi yoxdur, və Aţmuto-dan onu ayıracaq bir şey yoxdur, bu səbəbdən də o, öz adına layiq sayılmır. Artıq bilirsən ki, birinci mərhələdəki Kli, Kli sayılmır və tamamilə nura tabe olur.

Və Atsilut aləmi haqqında deyilənlərin mənası da budur – bu aləm tamamilə ilahidir: “O, Onun həyatı və Onun mənbəyi birdir.” Hətta digər canlı varlıqların ruhları belə, Atsilut aləmini keçdikdə, hələ də Aţsmuto ilə birləşmiş hesab olunurlar.

7) Briya aləmində artıq yuxarıda qeyd olunmuş Bxina Bet (ikinci mərhələ), yəni vermək istəyindən ibarət olan kli hökm sürür. Və buna görə də ruh enərək Briya aləminə gəldikdə və oradakı kliyə malik olduqda, artıq "neşama" adı ilə təyin olunur. Yəni o, artıq Atsmuto xassəsindən çıxmış və ayrılmışdır və "neşama" – öz adı ilə adlandırılmağa layiq olmuşdur. Lakin bu kli çox safdır, çünki formaca Yaradanla oxşarlıq təşkil edir və buna görə də tamamilə ruhani sayılır. 
 

8) Yetsira aləmində isə artıq yuxarıda qeyd olunan Bxina Gimel – üçüncü mərhələ hökm sürür; bu isə özündə artıq bir qədər almaq istəyinin formasını ehtiva edir. Və buna görə də ruh enərək Yetsira aləminə gəldikdə və oradakı kliyə malik olduqda, "neşama" mərhələsindən çıxır və "ruax" adlandırılır. Çünki burada onun klisi artıq bir qədər aviyut (yəni almaq istəyi) ilə qarışıb. Lakin bu aviyut miqdarı hələ də ruhani sayılır, çünki bu qədər aviyut onu Atsmutodan tamamilə ayırmağa kifayət etmir, yəni onu müstəqil mövcud olan cisim adlandırmağa əsas vermir.
 

9) Asiya aləmində isə artıq Bxina Dalet (dördüncü mərhələ) hökm sürür; bu isə tam formalaşmış, böyük almaq istəyi ilə dolu klidir, yuxarıda izah olunduğu kimi. Buna görə də bu mərhələdə ruh artıq Atsmutodan tamamilə ayrılmış müstəqil bir cismin səviyyəsinə çatır. Bu aləmdəki nur "nefeş" adlanır və bu, öz hərəkəti olmayan bir nura işarədir. Və bil ki, reallıqda elə bir zərrəcik belə yoxdur ki, o, ABYA aləmlərinin (Atsilut, Briya, Yetsira, Asiya) hamısını ehtiva etməsin.
 

10) Budur, görürsən ki, “nefeş”, yəni həyat nuru olan nur, “cismin” (yəni almaq istəyinin) içinə geyinmiş halda, birbaşa Atsmutodan gələn varlıqdan çıxmış varlıq kimi meydana gəlir. O, A-BE-A (Atsilut, Briya, Yetsira, Asiya) aləmlərindən keçərək Yaradanın nurundan get-gedə daha çox uzaqlaşır, ta ki onun üçün nəzərdə tutulmuş kliyə – “cisim” adlanan kliyə çatana qədər. Və bu zaman həmin kli artıq öz son, arzulanan formasını almış sayılır.
Və nur onun mənşəyinin kökü artıq seçilməyənə qədər kiçilsə də , buna baxmayaraq, Tövrat və əməllərlə məşğul olmaq vasitəsilə – Yaradana həzz vermək niyyəti ilə – insan öz kli'sini, yəni “cismini” tədricən təmizləyir. Nəticədə, bu kli yaradılışın başlanğıcındakı Yaradılış Məqsədində nəzərdə tutulmuş bolluğu (şefa) tam şəkildə almağa yararlı hala gəlir. 

Və bu haqda Ravvin Xananya ben Akaşya demişdir:
“Yaradan İsraili ləyaqətləndirmək istədi, buna görə də onlara Tövrat və əməlləri çoxaltdı.”

11) Və bununla yanaşı, ruhani olanla maddi olanı bir-birindən ayırmağa imkan verən həqiqi sərhədi anla. Belə ki, əgər hansısa bir varlıqda almaq arzusunun bütün keyfiyyətləri ilə tam formalaşmış dərəcəsi – yəni, bxina dalet – varsa, bu artıq “maddi” adlanır və “bu dünyada” qarşımızda duran reallığın bütün təfərrüatlarında mövcuddur. Amma bu böyük almaq arzusunun ölçüsündən yuxarıda olan hər şey isə ruhani sayılır və bu, “bu dünyanın” fövqündə olan ABEA aləmləridir – həm onların özləri, həm də onlarda mövcud olan bütün reallıq.Bunu anlayaraq başa düş ki, ruhani aləmlərdə deyilən bütün yüksəlişlər və enişlər hansısa xəyali məkanda baş vermir, əksinə, almaq arzusunun dörd bxinasinda (mərhələsində) baş verir. Çünki , bxina daletdən nə qədər uzaq olan , bir o qədər “yüksək” yer sayılır, və əgər bxina daletə nə qədər yaxınsa, bir o qədər “aşağı” yer sayılır. 

12). Lakin başa düşmək lazımdır ki, hər bir məxluqun və ümumilikdə bütün yaradılmışların əsasını yalnız almaq arzusu təşkil edir. Bunun hüdudlarından kənarda olan hər şey isə artıq yaradılmış sayılmır, əksinə, Atsmutodan (Özündən Olan varlıqdan) gələn bir mövcudluqdur. Belə olan halda, necə olur ki, biz bu almaq arzusunu kobud və natəmiz adlandırırıq və onu Tövrat və ehkamlardan istifadə etməklə təmizləmək əmri alınır – o dərəcədə ki, əgər bu təmizləməni etməsək, Yaradılış Məqsədinə – yüksək məqsədə – çata bilmərik?

13). Məsələ bundadır ki, necə ki maddi obyektlər bir-birindən məkan baxımından məsafə ilə ayrılır, eləcə də ruhani obyektlər bir-birindən daxili xüsusiyyətlərinin forma fərqi ilə ayrılır. Bunu bu dünyada da müşahidə edirik – məsələn, iki insan fikirlər baxımından bir-birinə yaxın olduqda, bir-birini sevirlər və fiziki məsafə onların arasını ayıra bilməz. Əksinə isə, əgər onların fikirləri bir-birindən uzaqdırsa, onlar bir-birinə nifrət edirlər və bir yerdə olmaq belə onları bir zərrə qədər yaxınlaşdırmaz. Çünki onların fikir fərqliliyi onları uzaqlaşdırır, fikir oxşarlığı isə yaxınlaşdırır. Məsələn, əgər birinin təbiəti hər şeydə digərinin təbiətinə ziddirsə, onlar bir-birindən şərqlə qərb qədər uzaq sayılırlar.Bu nümunədən ruhani aləmdə baş verənləri anla: orada uzaqlaşma, yaxınlaşma, zivuq (birləşmə, hərfi mənası “soitiya”) və birləşmə kimi bütün anlayışlar yalnız forma fərqi ilə müəyyən olunur. Belə ki, forma fərqi dərəcəsində onlar bir-birindən uzaqlaşırlar, forma oxşarlığı dərəcəsində isə bir-birilə birləşirlər.

Və bununla yanaşı, başa düş ki, baxmayaraq ki, almaq arzusu yaradılmış varlığın dəyişməz qanunudur və o, bütün yaradılmışın mahiyyətini müəyyənləşdirir və Yaradılış Məqsədində nəzərdə tutulan məqsədə çatmaq üçün uyğun qəbuledici kli (qab) sayılır – buna baxmayaraq, bu səbəbdən yaradılmış varlıq Yaradanından tamamilə ayrılmış olur. Çünki onunla Yaradan arasında formaca fərq var və bu fərq tam ziddiyyətə qədər gedib çıxır. Çünki Yaradan tamamilə bəxş edən, verməkdə olan varlıqdır və Onun içində almaqdan bir qığılcım belə yoxdur. Yaradılmış isə tamamilə alan varlıqdır və onun içində bəxş etməkdən, verməkdən bir qığılcım belə yoxdur. Və formaca bundan böyük ziddiyyət ola bilməz. Və buradan qaçılmaz olaraq belə nəticəyə gəlmək olar ki, bu forma ziddiyyəti onu Yaradanından ayırır.

14) Və yaradılmışları bu böyük uzaqlaşdırıcı ayrılıqdan xilas etmək üçün “tsimtsum alef” (birinci ixtisar) baş verdi. Onun mahiyyəti ondan ibarətdir ki, yuxarıda bəhs olunan bxina daleti bütün müqəddəslik partsuflarından ayırdı. Beləliklə, onun almaq dərəcəsi tamamilə boş və nurdan məhrum bir boşluq olaraq qaldı. Çünki müqəddəslik partsuflarının hamısı öz Malxut kelimlərində (qablarında) islah olunmuş masaxla (ekranla) çıxdılar ki, bu bxina daletə nur qəbul olunmasın.
Və ali nur yayılaraq yaradılmışa doğru yönəldikdə, bu ekran onu geri qaytarır və bu da ali nurla ekran arasında baş verən “zərbə”yə – akaaya – bənzəyir. Bu zərbə nəticəsində nur aşağıdan yuxarıya qalxır və ali nurun on sfirasını örtür . Geri qaytarılan bu nura “or xozer” (əks olunmuş nur) deyilir, və bu nurun ali nuru örtməsi,  bxina dalet yerinə onu alıcı yeni kliyə çevrir. Çünki kli Malxut or xozer ölçüsündə genişlənir – yəni o nurun miqdarında ki, rədd olunmuş, geri qaytarılmış və aşağıdan yuxarıya qalxaraq ali nuru örtmüşdü – və sonra yuxarıdan aşağıya doğru yayılır. Beləliklə, nurlar bu əks olunmuş nur vasitəsilə kelimdə – qabda – örtülür və qəbul olunur.

Və bu, hər bir mərtəbədə olan “roş” və “guf” (baş və bədən) anlayışlarının mahiyyətidir. Çünki “zivuq de-akaа” – ali nurla ekranın zərbəvi birləşməsi – əks olunmuş nuru aşağıdan yuxarıya qaldırır və onu ali nurun on sfirasını örtmək üçün istifadə edir. Bu mərhələdə hələ əsl bürümə baş vermir, buna görə də bu, yalnız klinin kökü hesab olunur və bu mərhələyə “roş” deyilir. Daha sonra isə, Malxut bu or xozer ilə yuxarıdan aşağıya yayıldıqda, bu əks olunmuş nur artıq ali nura tam örtük olur, və bu zaman nurlar klidə – qabda – örtülür və qəbul olunur. Bu isə həmin mərtəbənin “guf”u – bədəni – adlanır və artıq tam formalaşmış kelim sayılır.

15) Beləliklə, müqəddəslik partsuflarında birinci ixtisardan sonra bxina dalet yerinə yeni kelimlər yaradıldı — bunlar əks olunan nurdan, yəni yuxarıdan gələn nurun ekranla zərbəsində (zivuq de-akaa) yaranmış nurdan formalaşdı. Lakin bu əks olunan nurun necə qəbuledici kliyə çevrildiyini başa düşmək vacibdir. Axı əvvəlcə əks olunan nur yalnız rədd edilən nur idi – qəbul olunmaqdan imtina edilən nur. Deməli, o, mahiyyətcə öz əksinə çevrilmişdir – bu necə olur?
Bunu bu dünyadan bir nümunə ilə izah edim. Təbiidir ki, insan bəxş etmə xassəsini sevər və hörmət edər, və yoldaşından bir şey almağı – yəni almaq xassəsini – alçaldıcı və iyrənc hesab edər. Buna görə, insan yoldaşınun evinə gələndə və o, ona yemək təklif etdikdə – çox ac olsa belə – yeməkdən imtina edər, çünki yoldaşından bir hədiyyə almaq ona alçaldıcı görünür.

Lakin yoldaşı onu təkrar-təkrar israrla razı salmağa çalışdıqda – o vaxta qədər ki, bu israr o adam üçün açıq və aydın olur ki, o yeməyi qəbul etməklə yoldaşına böyük bir lütf etmiş olacaq – onda o razılaşır və yeməyə başlayır. Çünki artıq özünü alan deyil, verən hesab edir – və yoldaşını verən deyil, alan kimi hiss edir. Yəni o, yoldaşının hədiyyəsini qəbul etməklə, yoldaşına zövq və yaxşılıq verir.

Buradan görürsən ki, aclıq və iştaha – yeməyə aparıcı olan təbii kli olsa da, insan utanc hissindən heç nə yeyə bilmirdi. Lakin yoldaşın israrı və özünün davamlı imtinası nəticəsində, yeni kelimlər yaranmağa başlayır. Yoldaşın xahişləri və adamın özünün rədd etməsi qarşılıqlı şəkildə gücləndikcə, nəhayət bu adamda almaq xassəsi vermək xassəsinə çevrilir. O qədər ki, artıq təsəvvür edə bilir ki, yeməyi almaqla yoldaşına lütf etmiş olur.Və bu zaman yoldaşının evindəki süfrədən yemək üçün yeni qəbuledici klimlər onda formalaşır. Bu zaman əvvəllər onu yeməyə aparan kli olan aclıq və iştaha artıq əsas kli sayılmır – əksinə, onun əvvəlki imtinası, yəni nuru rədd etməsi – bu əsas qəbuledici kliyə çevrilmiş olur.

16).Və insanla yoldaşı arasındakı (qonaqla ev sahibi arasındakı) bu münasibət nümunəsindən, yuxarıda bəhs edilən zivuq de-akaa və *onun vasitəsilə qalxan əks olunan nurun *nə olduğunu anlamaq mümkündür. Bu əks olunan nur, bxina dalet əvəzinə ali nur üçün yeni alıçı kelimlərə çevrilir.Çünki yuxarıdan gələn nurun ekrana dəyərək zərbə vurması və bxina daletə yayılmaq istəməsi, yoldaşın qonağı yeməyə dəvət etməsi və onu razı salmağa çalışmasına bənzədilə bilər. Necə ki yoldaşı qonağın onun təklifini qəbul etməsini çox istəyir, eləcə də ali nur almaq istəyən varlığa yayılmaq istəyir.Ekranın bu nuru geri qaytarması və ona zərbə vuraraq əks etdirməsi isə, qonağın yeməyi qəbul etməkdən imtina etməsinə, onu geri qaytarmasına bənzəyir. O, onu qəbul etmir və yaxşılığı ona qaytarır.Və yuxarıdakı nümunədə olduğu kimi, imtina və geri qaytarma nəticəsində doğru alıcı kelimlər yaranırsa, burada da ekranın ali nuru əks etdirməsi nəticəsində yüksələn əks olunan nur, bxina dalet əvəzinə ali nur üçün yeni alıcı kelimlərə çevrilir. Əvvəllər, birinci ixtisardan əvvəl, məhz bxina dalet əsas kli idi. İndi isə, əks olunan nur bu funksiyanı daşıyır.

Lakin bu yalnız müqəddəslik aləmlərindəki ABEA partsuflarında belədir. Klipa partsuflarında və “bu dünyada” isə, bxina dalet hələ də alıcı kli kimi istifadə olunur. Və bu səbəbdən onlar ali nurdan ayrılırlar, çünki bxina daletdəki forma uyğunsuzluğu onları Yaradanın nurundan ayırır.Və buna görə klipot və günahkarlar ölü hesab olunurlar, çünki onlar həyat mənbəyindən – Yaradanın nurundan – ayrılıblar, çünki onlarda almaq istəyi var. Bu, yuxarıda 13-cü bənddə izah edildiyi kimidir – ora mütləq yenidən bax və bu prinsipi yaxşı yadda saxla, çünki bunun izahında daha dərinə getmək mümkün deyil.

Ekranda Beş bxina (səviyyə)

17. Beləliklə, indiyə qədər [kabala] elminin üç əsas anlayışı aydınlaşdırıldı:

Birinci – nur və kli anlayışıdır. Burada nur – Yaradanın mahiyyətindən (Atsmuto) birbaşa çıxan şeydir, kli isə – həmin nurda mütləq şəkildə mövcud olan almaq almaq istəyidur. Bu almaq almaq istəyi özünü ifadə etdikcə, [tədricən] Yaradanın daxilindən çıxaraq məxluqa çevrildi. Və bu almaq almaq istəyi – ali nurda təzahür edən Malxut xassəsidir. Buna görə də Malxut “Şmo” (Onun İsmi) adlanır, çünki deyilmişdir: “O və Onun İsmi birdir.” Çünki “Şmo” sözünün gematriyası (say dəyəri) “raçon” (istək) sözü ilə eynidir.

İkinci – on sfira və dörd ABYA aləminin aydınlaşdırılmasıdır. Bunlar bir-birinin ardınca gələn dörd pillədir və almaq istəyi onların vasitəsilə tədricən enməlidir, ta ki öz məzmununa uyğun sabit kli formasına çatsın.

Üçüncü – tsimtsum və masax (ixtisar və ekran) – bu almaq klisi üzərində, yəni bxina dalet üzərində həyata keçirilmişdir. Onun yerinə on sfirada yeni almaq üçün kelim – or xozer (əks olunmuş nur) adlanan kelim formalaşdı. Bu üç əsası və onların səbəblərini qarşında izah olunduğu şəkildə yaxşıca anla və öyrən, çünki onlarsız bu elmdə bircə kəlməni belə başa düşmək mümkün deyil.

18) İndi isə biz ekranda mövcud olan beş bxinanı (səviyyəni) izah edəcəyik. Məhz bu bxinalara əsasən zivuq de-akada (toqquşma birləşməsi) zamanı [əks olunmuş nurun] səviyyələri dəyişir; bu zivuq [ekranın] ali nurla həyata keçirdiyi bir hərəkətdir. Əvvəlcə yaxşıca anlamaq lazımdır ki, baxmayaraq ki, ixtisardan (tsimtsum) sonra bxina dalet artıq on sfiranı qəbul etmək üçün uyğun kli olmaq qabiliyyətini itirdi və zivuq de-akadan yaranan ekrandan qalxan əks olunmuş nur onun yerinə alıcı kli oldu, buna baxmayaraq, o, öz alma gücü ilə əks olunmuş nuru müşayiət etməyə borcludur. Onsuz, ümumiyyətlə, əks olunmuş nur alıcı kli ola bilməzdi.
 

Və bunu yuxarıda, 15-ci bənddə gətirilmiş [qonaq və ev sahibi] misalından başa düş. Orada biz sübut etdik ki, qəbul etməmək və ikramdan imtina etmək gücü aclıq və iştahın – yəni adicə alıcı kelimin – yerinə alıcı kli oldu. Çünki aclıq və iştah, yəni adətə uyğun almaq üçün kelim, burada yoldaşdan hədiyyə almaqdan duyulan xəcalət və utanma səbəbilə alıcı kli olmaq üçün artıq yararsız oldular. Yalnız qəbul etməmək və imtina etmək gücü onların yerinə alıcı kelim oldular. Çünki bu qəbul etməmək və imtina nəticəsində alma hərəkəti verməyə çevrildi və [qonaq] bu yolla yoldaşının ikramını almaq üçün uyğun alıcı kelim qazandı.

Və bununla belə demək olmaz ki, o, artıq adətə uyğun alıcı kelimə, yəni aclığa və iştaha ehtiyac duymur. Çünki aydındır ki, yeməyə qarşı iştah olmadıqda, yoldaşının istəyini yerinə yetirib ona yemək vasitəsilə zövq vermək mümkün deyil. Lakin məsələ ondadır ki, adətə uyğun alıcı kelim, yəni aclıq və iştah, əvvəlki formada istifadə olunmaqdan imtina edildikdən sonra indi qəbul etməmək və imtina gücü vasitəsilə yeni bir forma aldılar – almaq, lakin vermək naminə. Və bu səbəbdən xəcalət izzətə çevrildi. Axı adətə uyğun alıcı kelim indi də əvvəlki kimi fəaliyyət göstərir, lakin artıq yeni forma almış vəziyyətdə.

Və bunu bizim öyrəndiyimiz mövzuya da tətbiq et, çünki doğrudan da, bxina dalet – içindəki aviyut (qalınlıq) səbəbilə – on sfiranı alıcı kli olmaq üçün yararsız oldu. Bu isə, yuxarıda deyildiyi kimi, verənə nisbətdə forma fərqi deməkdir, yəni onu verəndən ayıran şey. Lakin bxina daletdəki ekran vasitəsilə əldə edilən islah nəticəsində, yəni ali nura zərbə vurub onu geri qaytaran zivuq de-aka vasitəsilə, əvvəlki yararsız forma dəyişir və yeni forma alır. Bu formaya "əks olunmuş nur" deyilir – necə ki, yuxarıdakı nümunədə alma forması vermə forması halına çevrildi. Halbuki ilkin forma mahiyyət etibarilə dəyişmədi, çünki o, indi də iştah olmadan yemir.

Eynilə burada da – bxina daletdəki bütün aviyut, yəni alma gücü – çevrilərək əks olunmuş nurun içinə daxil olur. Və məhz bunun sayəsində əks olunmuş nur alıcı kli olmağa qadir olur. Bunu yaxşıca dərk et.

Və buna görə də ekran daxilində həmişə iki qüvvəni ayırd etmək lazımdır:

1) Kaşiyut (sərtlik) – ali nura nisbətdə ekran daxilində olan itələmə (geri qaytarma) gücüdür;

2) Aviyut – ekrana daxil edilmiş bxina daletdən qaynaqlanan almaq istəyinin ölçüsüdür. Zivuq de-aka vasitəsilə və ondakı kaşiyutun gücü sayəsində, ekran daxilindəki aviyut “zakut”a (saflığa) çevrilir, yəni alma hərəkəti verməyə çevrilir.

Və bu iki güc – ekran daxilindəki kaşiyut və aviyut – beş bxinada fəaliyyət göstərir: yuxarıda qeyd olunan dörd bxina XuB TuM (Xoxma, Bina, Tiferet, Malxut) və onların kökü olan və “Keter” adlanan bxinada.

 

19.)Baxmayaraq ki, biz artıq aydınlaşdırdıq ki,ilk üç mərhələ (bxina) hələ ki kli hesab olunmur, və yalnız dördüncü mərhələ – bxina dalet – kli hesab olunur, necə ki, bu, beşinci bənddə deyilmişdir, – buna baxmayaraq, həmin ilk üç mərhələ bxina daletin tam formalaşmasına gətirib çıxaran səbəblər olduğuna görə, bu səbəbdən, bxina dalet tamamlandıqdan sonra onun daxilində alma miqyasına uyğun olaraq dörd səviyyə izi buraxılmışdır.Bu səviyyələr bxina alefdən başlayır – hansı ki, onun alma miqyasında ən kiçik səviyyədir; sonra gəlir bxina bet, hansı ki, alma miqyasında bxina alefə nisbətən bir qədər daha artıq aviyuta malikdir; onun ardınca – bxina gimel, hansı ki, alma miqyasında bxina betə nisbətən daha böyük aviyuta malikdir; və nəhayət, sonuncu – bxina dalet, hansı ki, özünəməxsus, bütün digərlərindən daha böyük olan aviyut səviyyəsinə malikdir və onun alma ölçüsü tam şəkildə tamamlanmışdır.Bundan başqa, onu da qeyd etmək lazımdır ki, bu dörd mərhələnin (bxinanın) kökü (şoreş) də bxina daletin daxilində mövcuddur, və o, onların içində ən saf (ən zax) olanıdır.

Beləliklə, bxina daletin daxilində olan bu beş alma mərhələsi – beş bxina – onun daxilində ehtiva olunmuşdur.Və onlar həmçinin on sfiranın adları ilə də adlandırılırlar: KAХАB ТUМ, hansı ki, bxina daletin daxilində mövcuddur. Çünki dörd bxina – bunlar ХUB ТUМdur (Xoxma, Bina, Tiferet, Malxut) və onların kökü isə Keter adlanır, necə ki, bu beşinci bənddə deyilmişdir.

20.) Bxina daletdəki beş alma səviyyəsinin KAХАB TUM sfirotlarının adları ilə adlandırılması – bu, bxina daletin ixtisardan əvvəlki halının nəticəsidir. Yəni, o zaman ki, bxina dalet hələ on sfira üçün almaq klisi (qabı) idi, və bu on sfira ali nurun içində mövcud idi. Necə ki, deyilmişdir: «O Təkdir və Onun İsmi də Təkdir», çünki bütün aləmlər orada ehtiva olunmuşdur, necə ki, bu, TESin 1-ci hissəsində izah olunur.Həmin vaxt bxina daletin on sfiranı geyindirməsi bu yuxarıda adı çəkilən beş bxina ilə tam uyğun gəlirdi. Belə ki, bxina daletin daxilində olan bu beş bxinadan hər biri ali nurun on sfirasındakı müvafiq bxinanı geyindirmişdir:bxina şoreş (kök bxina), bxina daletin daxilində, Keter nurunı geyindirmişdi; bxina alef – Xoxma nurunı; bxina bet Bina nurunı;bxina gimel – Tiferet nurunı;Və onun özünün bxinası – Malxut nurunı geyindirmişdi.Və məhz buna görə də, birinci ixtisardan sonra, bxina dalet almaq klisi olaraq artıq uyğun olmasa da, onun daxilindəki beş aviyut səviyyəsi hələ də beş KAХАB TUM sfirasının adları ilə adlandırılır.

21.)Və sən artıq bilirsən ki, ekrannin materialı ümumilikdə “kaşiyut” (sərtlik) adlanır. Bu o deməkdir ki, necə ki, çox bərk bir cisim heç bir şeyin öz daxilinə nüfuz etməsinə imkan vermir, eyni şəkildə ekran də ali nurun heç bir dərəcədə Malxuta – yəni bxina daletə – keçməsinə icazə vermir.Bu səbəbdən belə hesab olunur ki, Malxut klisinin içində geyindirilməli olan bütün o nur ölçüsünü ekran saxlayır və geri qaytarır.Həmçinin aydınlaşdırılmışdı ki, bxina daletdə olan bu beş aviyut səviyyəsi ekran ilə birləşir və ona daxil olur, yəni onlar ekranın kaşiyut ölçüsünə qoşulur.Və buna görə də ekran daxilində beş aviyut səviyyəsinə uyğun olaraq beş növ zivuq de-aka (toqquşma birləşməsi) ayırd edilir.Tam ekran ilə zivuq de-aka, yəni ekran bütün beş bxina aviyutu özündə ehtiva edirsə, elə bir əks olunmuş nur qaldırır ki, bu nur on sfiranı tam şəkildə – Keter səviyyəsinədək – geyindirə bilir.Əgər ekran bxina dalet aviyutundan məhrumdursa, və yalnız bxina gimel aviyutu varsa, o zaman əks olunmuş nur yalnız on sfiranı Xoxma səviyyəsinədək geyindirə bilir, və Keter çatışmır.Əgər yalnız bxina betin aviyutu varsa, əks olunmuş nur daha da zəif olur, və yalnız Bina səviyyəsinədək geyindirə bilir, Keter və Xoxma çatışmır.Əgər yalnız bxina alefin aviyutu varsa, onun əks olunmuş nuru daha da zəifdir və yalnız Tiferet səviyyəsinədək geyindirməyə qadirdir, KAXAB çatışmır (yəni Keter, Xoxma, Bina).Və əgər bxina alefin aviyutu da çatışmır, və yalnız bxina şoreşin aviyutu qalıbsa, onda toqquşma (zivuq de-aka) çox zəif olur, və onun əks olunmuş nuru yalnız Malxut səviyyəsinədək geyindirə bilir, ilk doqquz sfira – yəni KAXAB və Tiferet – çatışmır.

22.)Və indi sən görürsən ki, on sfiranın beş səviyyəsi, ekrandaki beş zivuq de-aka (toqquşma birləşməsi) növü vasitəsilə, ekran daxilindəki beş aviyut səviyyəsinə uyğun olaraq meydana çıxır. İndi isə sənə bu hadisənin səbəbini izah edəcəyəm.Çünki məlumdur ki, nur kli (qab) olmadan qavranılmır.
Və sən artıq bilirsən ki, bu beş aviyut səviyyəsi bxina daletdə mövcud olan beş aviyut səviyyəsindən qaynaqlanır – hansı ki, ixtisardan əvvəl bxina dalet daxilində beş kli kimi idilər və on sfira KAХАB TUM-u  geyindirirdilər, necə ki, bu 18-ci bənddə izah olunmuşdu.Amma birinci ixtisardan sonra bu beş aviyut səviyyəsi ekrana daxil oldu, və onun qaldırdığı əks olunmuş nurla birlikdə onlar yenidən beş kli kimi fəaliyyət göstərməyə başladılar, amma bu dəfə əks olunmuş nur formasında, on sfira KAХАB TUM üçün – ixtisardan əvvəlki kimi deyil, artıq bxina dalet kli’si olmadan.Buna uyğun olaraq, aydın olur ki:Əgər ekran daxilində bu beş aviyut səviyyəsinin hamısı varsa, deməli on sfiranı geyindirmək üçün beş kli də var.Əgər ekran bxina dalet aviyutundan məhrumdursa, onda yalnız dörd kli var, və buna görə yalnız dörd nur – XUB ТUM (Xoxma, Bina, Tiferet, Malxut) geyindirilə bilər, və bir nur – Keter – çatışmır, necə ki, bir kli – bxina dalet – çatışmır.Əgər bxina gimel də çatışmır, və ekran yalnız üç aviyut səviyyəsi ehtiva edirsə, yəni bxina betə qədər, o zaman yalnız üç kli var, və o, yalnız üç nur – Bina, Tiferet və Malxut geyindirməyə qadirdir. Beləliklə, iki nur – Keter və Xoxma çatışmır, necə ki, iki kli – bxina gimel və bxina dalet də çatışmır.Əgər ekran daxilində yalnız iki aviyut səviyyəsi varsa – yəni bxina şoreş və bxina alef, o zaman yalnız iki kli var, və yalnız iki nur – Tiferet və Malxut geyindirilir. Bu halda üç nur – Keter, Xoxma və Bina, və üç kli – bxina bet, gimel və dalet çatışmır.Əgər ekran daxilində yalnız bir aviyut səviyyəsi – bxina şoreş varsa, deməli yalnız bir kli var, və o, yalnız bir nuru – Malxutu geyindirə bilər. Və bu halda dörd nur – Keter, Xoxma, Bina və Tiferet, və dörd kli – bxina dalet, gimel, bet və alef çatışmır.Çünki hər bir partsufun səviyyəsinin böyüklüyü, ekranda olan aviyut səviyyəsinin böyüklüyündən tam asılıdır:bxina dalet ekranı – Keter səviyyəsini çıxarır,bxina gimel ekranı – Xoxma səviyyəsini,bxina bet – Bina səviyyəsini,bxina alef – Tiferet səviyyəsini,bxina şoreş – Malxut səviyyəsini çıxarır.

23.)Ancaq hələ də aydınlaşdırmaq qalır: nəyə görə, əgər ekranda Malxut kli’si, yəni bxina dalet yoxdursa, onda Keter nuru çatışmır? Və əgər həmçinin Tiferet kli’si də yoxdursa, onda Xoxma nuru çatışmır və s.? Axı ilk baxışdan əksinə olmalı idi: əgər ekranda Malxut kli’si, yəni bxina dalet yoxdursa, onda yalnız Malxut nuru çatışmamalı idi, və KAХАB və Tiferet nurları olmalı idi.Həmçinin, əgər iki kli – bxina gimel və bxina dalet yoxdursa, o zaman Tiferet və Malxut nurları çatışmamalı idi, və pillədə üç nur – Keter, Xoxma və Bina (KAХАB) olmalı idi.Və s. – eyni qaydaya əsasən (bax yuxarıda, bənd 20).

24.) Cavab bundadır ki, həmişə sfiralar (nurlanma) və kelim (qablar) arasında tərs asılılıq mövcuddur. Çünki kelim elə qurulmuşdur ki, partsufda əvvəlcə ali kelim inkişaf edir: əvvəlcə Keter klisi inkişaf edir, sonra Xoxma kli və s., ta ki ən sonda Malxut klisi inkişaf edir. Buna görə də kelim KAХАБ ТUМ sırası ilə – yuxarıdan aşağıya doğru adlandırılır, çünki onların inkişafının təbiəti belədir.
 

Amma sfiralar (nurlar) onlara əksdir, çünki sfiralarda partsufa əvvəlcə aşağıdakı sfiralar daxil olur: əvvəlcə Nefeş – Malxutun nuru daxil olur, sonra Ruax – ZA-nın nuru və s., nəhayət Yexida nuru ən sonda daxil olur. Buna görə də sfiralar (nurlar) NaRaNXaY sırası ilə – aşağıdan yuxarıya doğru adlandırılır, çünki onların partsufa daxilolma sırası budur – aşağıdan yuxarıya.

Beləliklə, partsufda hələ yalnız bircə kli inkişaf etmişdirsə – və bu, mütləq şəkildə ən yüksək kli olan Keterdir, necə ki yuxarıda deyildi – onda bu Keter kli üçün nəzərdə tutulmuş olan Yexida nuru partsufa daxil olmur, əksinə yalnız ən aşağı nur olan Nefeş nuru daxil olur və bu Nefeş nuru Keter klisinə paltar kimi (örtük kimi) geyinir.

partsufda iki kli – yəni ali kelim Keter və Xoxma inkişaf etdikdə, o zaman ona Ruax nuru da daxil olur. Bu zaman Nefeş nuru Keter klisindən Xoxma klisinə enir, Ruax nuru isə Keter klisinə geyinir.

Eləcə də partsufda üçüncü kli – Bina klisi inkişaf etdikdə, ona Neşama nuru daxil olur. Beləcə, Nefeş nuru Xoxma klisindən Bina klisinə enir, Ruax nuru Xoxma klisinə geyinir, Neşama nuru isə Keter klisinə geyinir.

partsufda dördüncü kli – Tiferet klisi inkişaf etdikdə, Xaya nuru partsufa daxil olur. Bu zaman Nefeş nuru Bina klisindən Tiferet klisinə enir, Ruax nuru Bina klisinə geyinir, Neşama nuru Xoxma klisinə, Xaya nuru isə Keter klisinə geyinir.

Və partsufda beşinci kli – Malxut klisi inkişaf etdikdə, ona Yexida nuru daxil olur. O zaman bütün nurlar onlara aid olan kelimə yerləşir: Nefeş nuru Tiferet klisindən Malxut klisinə enir, Ruax – Tiferet klisinə, Neşama – Bina klisinə, Xaya – Xoxma klisinə, Yexida nuru isə Keter klisinə geyinir.

25.) Çünki partsufda beş KAXAB TUM kelimi tamamilə inkişaf etməyənə qədər nurlar onlara aid olan, yəni onlar üçün təyin olunmuş yerlərdə yerləşmir və daha da önəmlisi, onlar orada tərs nisbətdə yerləşirlər: əgər Malxut kli yoxdursa, orada Yexida nuru da yoxdur; əgər Tiferet və Malxut kelimləri yoxdursa, orada nə Yexida, nə də Xaya nurları yoxdur və s. Bunun səbəbi isə budur ki, kelim əvvəlcə yuxarıdan – ali kelimdən başlayaraq böyüyür, halbuki nurlar partsufa əvvəlcə sonuncu – aşağı nurlardan daxil olur, əvvəlki izaha uyğun olaraq.
 

Bunu da qeyd et: hər yeni gələn nur yalnız Keter klisinə geyinir. Bunun səbəbi odur ki, hər qəbul edən öz ən saf klisinə qəbul etməlidir, bu isə Keter klisidir. Bu səbəbdən, artıq partsufda geyinmiş olan nurlar yeni nur daxil olan kimi bir pillə aşağı enməyə məcbur olurlar. Məsələn, Ruax nuru daxil olduqda, Nefeş nuru Keter klisindən Xoxma klisinə enməli olur ki, Keter klisində Ruax nuru üçün yer boşalsın. Eyni qayda ilə əgər yeni daxil olan nur Neşama’dırsa, o zaman Ruax nuru Keter klisindən Xoxma klisinə enməli olur ki, Neşama üçün Keter klisində yer boşalsın. Bu zaman Nefeş də Xoxma klisindən Bina klisinə enir və s. bu qaydaya uyğun.

Bütün bunlar Keter klisini yeni nur üçün boşaltmaq üçündür. Bu qaydanı yadda saxla və onda istənilən məsələdə, istər kli nizamından, istər nur nizamından danışılıb-danışılmadığını ayırd edə biləcəksən və çaşmazsan, çünki onlar arasında hər zaman tərs nisbət mövcuddur.

Beləcə, ekranın beş bxinası (səviyyəsi) məsələsi aydın izah olundu – onların vasitəsilə pillələrin biri digərindən aşağı çıxışı necə dəyişdiyi izah edildi.

Adam Kadmon aləminin beş  partsufu

26) Ekranın mahiyyəti yaxşı aydın olduqdan sonra – bu ekran ki, Malxut kli'sində, yəni dördüncü mərhələdə (bxina dalet), onun ixtisarından sonra qurulmuşdur – və onda baş verən beş növ zıvug de-akaa, hansı ki biri digərindən aşağı olmaqla on sfirotun beş dərəcəsini doğurur, indi Adam Kadmon (AK) aləminin dörd dünya ABYA-dan əvvəl gələn beş partsufunu izah edək.
 

Artıq sən bilirsən ki, zıvug de-akaanın aşağıdan yuxarıya doğru qaldırdığı və yuxarı nurun on sfirotuna geyim kimi olan bu əks nur yalnız kelim köklərini – yəni partsufun roşunun on sfirotunu – yaratmağa yetərlidir. Və kelimləri tamamlamaq üçün Malxut de-roş bu on əks nur sfirotundan, hansılar ki on yuxarı nur sfirotuna geyinmişdir, özünü yuxarıdan aşağıya – həmin roş sfirotlarının dərəcəsinə qədər – yayır. Bu yayılma ilə kelimlər tamamlanır və bunlara partsufun guf'u deyilir, 14-cü bənddə deyildiyi kimi. Beləliklə, hər bir partsufda mütləq fərqləndirilməli olan iki növ on sfirot vardır: roş və guf. Bunu yadda saxla.

27) Beləcə, əvvəlcə Adam Kadmon aləminin birinci partsufu çıxdı. Çünki birinci ixtisardan dərhal sonra – yəni bxina dalet artıq ali nurun qəbul edən kli'si olmadıqda və üzərinə ekran qoyulduqda – ali nur Malxut kli'sinə, öz təbiətinə uyğun olaraq, geyinmək istədi. Lakin Malxut kli'sində duran ekran onu saxladı və nuru geri qaytardı. Bu zərbə nəticəsində – bxina daletin ekranı ilə – əks nur Keter səviyyəsinə qədər qalxdı və bu əks nur ali nurun on sfirotuna geyim və kelimlərin kökü oldu. Bunlar Adam Kadmon aləminin birinci partsufunun on roş sfirotu adlanır. Bundan sonra isə Malxut, əks nurla birlikdə, on roş sfirotunun qüdrəti ilə, daxilən özündən on yeni sfirota – yuxarıdan aşağıya – yayıldı. Bu zaman guf'a aid olan kelimlər tamamlandı. Və roşun on sfirotunda çıxan bütün səviyyə, on guf sfirotunda da geyindi. Bununla da Adam Kadmon aləminin birinci partsufunun – roş və guf – yaradılması tamamlandı.
Tərcümə (azərbaycanca):

28. Bundan sonra yenidən Malxut kli-sində qurulmuş ekrana eyni zivuq de-akaa təkrarlandı, lakin bu dəfə ekran yalnız bxina gimel (üçüncü mərhələ) aviyutunu (qalınlığını) ehtiva edirdi. Buna görə də bu zivuq nəticəsində yalnız Xoxma səviyyəsi (roş və guf) çıxdı. Çünki bu ekranda bxina dalet (dördüncü mərhələ) aviyutu yoxdur, yalnız dörd kli (qab) mövcuddur: Keter, Xoxma, Bina və Tiferet. Bu səbəbdən, əks olunmuş nurda yalnız dörd nurun (Xaya, neşama, ruax, nefeş) geyinməsi üçün yer var; yexida nuru yoxdur. Bu partsuf AB de-AK (Adam Kadmon-un AB partsufu) adlanır.

Sonra, yenə də yuxarıda qeyd olunan eyni zivuq de-akaa Malxut kli-sindəki ekran üzərində təkrarlandı, bu dəfə ekran yalnız bxina bet (ikinci mərhələ) aviyutunu ehtiva edirdi. Bu zaman ona Bina səviyyəsində on sefirot (roş və guf) çıxdı və bu partsuf SAQ de-AK adlanır. Bu partsufda iki kelim – Zəir Anpin (ZA) və Malxut – və iki nur – Xaya və yexida – yoxdur.

Daha sonra zivuq de-akaa, yalnız bxina alef (birinci mərhələ) aviyutuna sahib ekran üzərində baş verdi və bu zaman Tiferet səviyyəsində on sefirot (roş və guf) çıxdı. Bu partsufda üç kli – Bina, ZA və Malxut – və üç nur – neşama, xaya, yexida – çatışmır. Bu partsufda yalnız ruax və nefeş nurları Keter və Xoxma kelimlərinə geyinmiş halda var və bu partsuf MA və BON de-AK adlanır. Və unutma ki, buradakı kelim və nurlar arasında tərs əlaqə mövcuddur, necə ki 24-cü bənddə izah olunmuşdur.

29. Beləliklə aydın oldu ki, Adam Kadmon (AK) aləminin beş partsufu – Galgalta, AB, SAQ, MA və BON – necə bir-birindən aşağı səviyyədə meydana çıxdılar. Belə ki, hər aşağıdakı partsuf, özündən yuxarıdakı partsufun ali bxinasından məhrumdur. Çünki AB partsufunda Yexida nuru yoxdur, SAQ partsufunda isə ondan yuxarıda olan AB partsufunda olan Xaya nuru da yoxdur. Eyni şəkildə, MA və BON partsuflarında isə onların yuxarıdakı partsufu olan SAQ-da olan Neşama nuru da yoxdur.

Bu çatışmazlıqların səbəbi odur ki, hər bir zivuq de-akaa fərqli aviyut (qalınlıq) səviyyəsinə malik olan ekran üzərində həyata keçirilmişdir – necə ki bu, 18-ci bənddə izah olunmuşdu. Lakin burada başa düşmək lazımdır: Nə və ya kim bu ekranın aviyutunun ardıcıl şəkildə – səviyyədən səviyyəyə – azalmasına, beş fərqli zivuqda beş səviyyəyə bölünməsinə səbəb oldu?

Ekranın izdaxexutu – partsufun yaradılması üçün təmizlənməsi

30.) Yuxarıda AK aləminin beş partsufunda və həmçinin dörd ABYA (Atsilut, Briya, Yetsira, Asiya) aləminin hər birindəki beş partsufda, hətta Asiya aləminin Malxut səviyyəsinədək bir-birindən aşağı səviyyədə necə mərhələlərin endiyi izah edildiyi kimi, bu mərhələlərin beş səviyyəyə bölünərək necə ardıcıllıqla endiyini anlamaq üçün, bir məsələni yaxşı başa düşmək lazımdır. Bu da odur ki, hər bir partsufda – istər AK aləmindəki partsuflarda, istərsə də Nekudim və Tikun (İslah) aləmlərində – guftakı ekranın “izdaxexut”u (yəni aviyutun tədricən zəifləməsi, nazilməsi və nurlanması) necə baş verir.Bu “izdaxexut” prosesi – ekranın içindəki qalınlığın (aviyut) mərhələdən-mərhələyə yavaş-yavaş azalması – bütün bu partsufların və mərhələlərin formalaşmasında əsas hərəkətverici qüvvədir.

31). Məsələ bundadır ki, heç bir partsuf və ya heç bir mərhələ yoxdur ki, orada iki növ nur – “or makif” (ətraf nur) və “or pnimi” (daxili nur) olmasın. Bu iki nur növünü AK aləmində izah edək.Birinci partsufun ətraf nuru (or makif) – Sonsuzluq Nurudur, yəni Or Ein Sof, hansı ki, bütün reallığı doldururdu. Bu, birinci ixtisardan (tsimtsum alef) və Malxutda qoyulmuş ekran nəticəsində baş verən prosesdən sonra baş verir.

O zaman Sonsuzluq Nuru ilə Malxutun ekranı arasında zivuq de-akaa (vurulma və əks-nur vasitəsilə birləşmə) baş verir. Bu zaman ekran vasitəsilə qaldırılan əks-nurun (or xozer) köməyi ilə Ali  Nur geri qayıdır və ixtisar olunmuş reallıq sahəsində yayılır – bu yayılma on sfiranın roş və on sfiranın guf forması ilə baş verir, necə ki, bu 25-ci bənddə izah olunmuşdur.Lakin Sonsuzluqdan AK partsufuna olan bu nur yayılması, ixtisardan əvvəlki kimi bütün reallığı doldurmur, onda roş (başlanğıc) və sof (son) ayırd edilir. Yuxarıdan aşağıya doğru olduğu kimi, çünki nur "bu dünya" nöqtəsində dayanır, bu nöqtə isə nurun yayılmasının sona çatdığı Malxut Mesayemet (bitirici Malxut) sayılır, yazıldığı kimi: “Və Onun ayaqları Zeytun dağında dayandı”; eyni zamanda daxildən çölə doğru da, çünki necə ki, yuxarıdan aşağıya doğru on sfirot – KAXAB, TUM və Malxut vardır ki, onlar AK-ı aşağıdan tamamlayır, eləcə də daxildən çölə doğru KAXAB, TUM on sfirot vardır, onlar “moxa” (beyin), “atsamot” (sümüklər), “gidin” (damarlar), “basar” (ət) və “or” (dəri) adlanır. Burada “or” (dəri), yəni Malxut, partsufu çöldən tamamlayır. Bu mənada AK partsufu Sonsuzluq nuruna nisbətdə, hansı ki, bütün reallığı doldurur, yalnızca ən incə bir xətt kimi sayılır. Çünki Or (dəri) partsufu tamamlayır və onu çöldən hər tərəfdən məhdudlaşdırır və o, ixtisar olunmuş məkanı genişlənərək doldura bilmir. Və bu boş məkanın ortasında yalnız incə bir xətt qalır. Və bu nurun AK-da qəbul olunan hissəsi, yəni incə xətt, daxili nur adlanır. AK-dakı daxili nurla ixtisardan əvvəlki Sonsuzluq nuru arasındakı bütün bu böyük fərq isə ətraf nur adlanır, çünki o, AK partsufunun ətrafında ətraf nur kimi qalır, partsufun içinə daxil ola bilmir.

32) Beləcə, Adam Kadmon (AK) aləminin ətraf nurun mahiyyəti aydın şəkildə izah olundu ki, bu nurun əzəmətinin nə sonu, nə də hüdudu var. Lakin burada nəzərdə tutulmur ki, bütün reallığı dolduran Sonsuzluq nuru özü AK üçün ətraf nurdır. Söhbət ondan gedir ki, elə o anda ki, AK partsufuna məxsus roşdakı Malxutda zivuq de-aaka baş verdi – yəni Sonsuzluq nuru oradakı ekrana çırpıldı, daxilə, AK-in dördüncü mərhələsinə (bxina dalet) keçmək istəyərkən, necə ki, bu, ixtisardan (tsimtsum) əvvəl idi – həmin Malxut de-roşdakı ekran ona çırpıldı, yəni onun bxina daletə yayılmasına mane oldu və onu geriyə qaytardı, necə ki, bu, 14-cü bənddə deyilib. Və doğrudan da, bu şəkildə geri qaytarılmış nur – yəni əks olunmuş nur – ali nurun geyinməsi üçün kelim (qablar) rolunu oynadı, necə ki, yuxarıda açıqlanmışdı. Lakin ixtisardan əvvəl bxina dalet tərəfindən qəbul edilən nurla, ixtisardan sonra qəbul edilən əks olunmuş nur arasında böyük fərq var. Çünki o, yalnız nazik bir xətti geyindirdi, hansının ki roşu (başı) və sofu (sonu) var, necə ki, yuxarıda deyilmişdi. Bütün bunları da ekran ali nura çırpılaraq yaratdı. Və indi, məhz AK-dən ekran tərəfindən geri qaytarılmış nurun miqdarı – yəni Sonsuzluqdan gələn ali nurun bxina daletə geyinmək istədiyi bütün miqdar, əgər ekran onu saxlamasaydı – bax bu nur miqdarı AK-in ətrafındakı ətraf nur oldu.

Və bunun səbəbi ondadır ki, ruhani aləmlərdə dəyişiklik və yox olma yoxdur. Və Sonsuzluq nuru hələ də AK-in içinə, bxina daletə geyinmək istəyir, çünki bu belə olmalıdır. Odur ki, indi ekran onu saxlayıb geri qaytarsa da, bu, heç bir halda Sonsuzluq nurun yayılmasına zidd deyil, əksinə, bu yayılmanı başqa bir formada həyata keçirir. Yəni AK və ABYA aləmlərinin beşi boyunca saysız-hesabsız zivuqim vasitəsilə, düzəlişin sonuna qədər – belə ki, bxina dalet onların vasitəsilə tamamilə islah olunacaq. Onda Sonsuzluq nuru yenə də ona, yəni bxina daletə geyinəcək, necə ki, əvvəldə idi. Çünki ekranın ali nurla toqquşması nəticəsində heç bir dəyişiklik və yox olma baş vermədi. Bu da Zoar Kitabında deyilənlərin mənasıdır: “Sonsuzluq nuru birləşməyə can atmaqdan vaz keçməyəcək, ta ki, ona onun cütü verilməyincə.” Bu vaxta qədər isə, yəni bu mərhələyə çatana qədər, bu Sonsuzluq nuru ətraf nur hesab olunur. Bu o deməkdir ki, o, gələcəkdə həmin kliyə geyinməyə hazırlaşır, amma indi onu yalnız kənardan müəyyən bir parıltı ilə əhatə edir və nurlandırır. Bu parıltı isə onu o qanunlara uyğun şəkildə yayılmağa qadir edir ki, nəticədə bu ətraf nurun alınması mümkün olsun – o ölçüdə ki, Sonsuzluq nuru əvvəlcədən onu doldurmaq istəmişdi.

33) İndi isə daxili nurun ətraf nurla toqquşması (bituş pnim u-makif) anlayışını aydınlaşdıraq ki, bu da ekranın zəifləməsinə (izdaxexut) və onun aviyutun sonuncu dərəcəsini itirməsinə səbəb olur. Çünki bu iki nur bir-birinə ziddir və ikisi də AK-in roşundakı Malxutda yerləşən ekranla bir-birinə bağlanıblar, buna görə də onlar toqquşur və bir-birinə zərbə vururlar. Yəni AK-in roşundakı pədə baş vermiş zivuq de-akaanın özü, yəni “pe” adlanan Malxut de-roşdakı ekran, hansı ki daxili AK nurun, qaldırdığı əks nur vasitəsilə geyinməsinə səbəb olmuşdu (14-cü bənddə deyildiyi kimi), bax həmin bu zivuq de-akaa, həmçinin AK-in ətraf nurun çıxmasına da səbəb olur. Çünki o, Sonsuzluq nurunun bxina daletə geyinməsinə mane olduğundan, bu nur kənara çıxaraq ətraf nur formasını aldı. Yəni əks nurun geyindirə bilmədiyi və elə bxina daletin özü kimi geyindirilməsi mümkün olmayan nurun bütün hissəsi çıxaraq ətraf nur oldu, yuxarıda deyildiyi kimi. Beləcə, pə ekranı həm ətraf, həm də daxili nur üçün bərabər ölçüdə səbəb olur.

34) Aydın oldu ki, həm daxili nur, həm də ətraf nur ekranla bağlıdır, lakin bir-birinə zidd hərəkətlərdə. Hansı ölçüdə ki, ekran ali nurun bir hissəsini əks nur vasitəsilə, onu geyindirərək partsufun içinə keçirir, elə həmin ölçüdə ətraf nurun partsufa geyinməsini də itələyərək qarşısını alır. Və çünki ekranın AK-ə geyinməyə mane olması səbəbilə kənarda qalan nur hissəsi, yəni ətraf nur, çox böyükdür (32-ci bənddə deyildiyi kimi), ona görə də hesab olunur ki, o (ətraf nur) ekrana zərbə vurur – çünki partsufun içinə geyinmək istəyir, lakin ekran onu itələyir. Digər tərəfdən, hesab olunur ki, ekranın aviyut və kaşiyut (qalınlıq və sərtlik) gücü, partsufun içinə daxil olmaq istəyən ətraf nura zərbə vurur və zivuq zamanı ali nura zərbə vurmaqla onu gecikdirir.

Və bu zərbələr, yəni ətraf nurla ekranın aviyutu bir-birinə zərbə vurduqda, ətraf nurla daxili nur arasında “bituş” – toqquşma adlanır. Lakin bu toqquşma yalnız partsufun guf hissəsində baş verir, çünki yalnız orada nurun kelimə geyinməsi müəyyən olunur və bu, ətraf nurun əhəmiyyətli bir hissəsini kli xaricində saxlayır. Halbuki roşun on sfirasında bu toqquşma baş vermir, çünki orada ətraf nur hələ kelim sayılmır, sadəcə incə köklər (kelimin başlanğıc formaları) kimi nəzərdən keçirilir. Bu səbəbdən, oradakı nur daxili nur sayılmır – o qədər məhdudlaşdırılmış deyil ki, onun xaricdə qalan hissəsini ətraf nur hesab edək. Və bu fərq mövcud olmadığı üçün, daxili və ətraf nur arasında toqquşma roşun on sfirasına aid edilmir.Yalnız nurlar pe-dən aşağıya doğru, gufun on sfirasına yayıldıqdan sonra, yəni pe-dən aşağıya doğru əks nurun on sfirası vasitəsilə kelimlərə geyindikdən sonra, orada daxili nurla kelim xaricində qalmış ətraf nur arasında toqquşma baş verir, yuxarıda deyildiyi kimi.

35) Bu toqquşma (bituş) o vaxta qədər davam edir ki, əhatə edən nur ekranı onun bütün aviyutundan təmizləyərək, onu pe de-roşdakı ali kökünə qədər qaldırır. Yəni o, ekranı yuxarıdan-aşağıya doğru olan bütün aviyutdan – ekran və aviyut de-guf adlandırılan hissədən – təmizləyir, o vaxta qədər ki, yalnız gufun kökü olan ekran de-Malxut de-roş, yəni pe adlandırılan ekran qalır. Bu o deməkdir ki, [ekran] daxil olan nurla əhatə edən nur arasında fərq yaradan bütün yuxarıdan-aşağıya olan aviyutdan təmizlənir və yalnız aşağıdan-yuxarıya olan aviyut qalır, çünki burada hələ daxil olan və əhatə edən nur arasında fərq edilmir, əvvəlki bənddə deyildiyi kimi.
 

Və məlumdur ki, forma oxşarlığı ruhani obyektləri birləşdirir. Ona görə də, ekran de-guf bütün aviyut de-gufdan təmizlənib və yalnız ekran pe de-roşun aviyutuna bərabər olan aviyut qaldıqda, onun forması ekran de-roş ilə tamamilə eyni olur və o, onunla tam bir varlıqda birləşir, çünki onları bir-birindən ayıran heç nə qalmayıb – buna deyilir ki, ekran de-guf pe de-roşa qalxıb.Və ekran de-guf, ekran de-roşa daxil olduqda, o yenidən pe de-roşda baş verən zivuqa (aka zivuquna) daxil olur və onun üzərində yenidən zivuq de-aka baş verir. Və onun vasitəsilə on sfira yeni bir dərəcədə zahir olur ki, bu da AB de-AK və ya AK-ın Xoxma partsufu adlanır. O, birinci AK partsufunun oğlu və törəməsi sayılır.

36) Partsuf AB de-AK çıxdıqdan və roş və gufda tamlandıqdan sonra, onda da əhatə edən nurla daxil olan nur arasında toqquşma təkrar olunur – necə ki, bu, birinci AK partsufuna aid izah edilmişdi. Onun da ekran de-gufu bütün aviyut de-gufdan təmizlənir, o vaxta qədər ki, ekran de-roşa bənzəyir. Və o zaman o, pe de-roşunda olan zivuqa daxil olur və onun üzərində yenidən zivuq de-aka baş verir. Bu zivuq yeni bir on sfirot dərəcəsini doğurur, hansı ki Bina dərəcəsinə uyğundur və SAQ de-AK adlanır. O da AB de-AK partsufuna oğul və törəmə hesab olunur, çünki onun pe de-roşundakı zivuqdan çıxır.Eyni üsulla SAQ de-AK və ondan aşağı olan digər partsufim də yaranır.

37) Beləliklə, partsufimlərin biri digərindən aşağıda olmaqla ardıcıl şəkildə necə çıxdığı aydın oldu – bu, əhatə edən nurla daxili nur arasında baş verən toqquşma nəticəsində baş verir. Bu toqquşma ekran de-gufu zəiflədir və təmizləyir, o vaxta qədər ki, o, pe de-roş ekranına qayıdır və bununla da pe de-roşda daim baş verən zivuq de-akaya daxil olur. Bu zivuq nəticəsində on sfirotun yeni dərəcəsi çıxır, və bu yeni dərəcə əvvəlki partsufun oğlu sayılır. Bu qayda ilə Keter partsufundan AB, AB-dən SAQ, SAQ-dan MA, və həmçinin Nekudim aləmində və ABE"A aləmlərində digər mərtəbələr çıxır.Lakin hələ bunu da anlamaq lazımdır: nə üçün AB-nin on sfirotu yalnız bxima gimel üzərində çıxdı, lakin bxima dalet üzərində çıxmadı? Və SAQ yalnız bxima bet üzərində çıxdı və sairə – beləliklə, hər aşağı partsuf özündən yuxarı olan partsufdan bir dərəcə aşağı çıxır. Nə üçün onların hamısı bir səviyyədə və bir-birinə bərabər şəkildə çıxmadılar?

38) Əvvəlcə anlamaq lazımdır ki, nə üçün AB partsufunun on sfirotu, AK-in ilk partsufunun pe de-roşunda zivuqdan çıxdıqdan sonra, birinci partsufun özünün gufu kimi on sfirot hesab edildiyi halda, sonradan bu birinci partsufdan çıxmış ikinci bir partsuf və onun doğuluşu sayılır? Əgər belədirsə, o necə birinci partsufdan çıxmış və ikinci partsuf hesab edilmişdir?Burada mütləq başa düşməlisən ki, ekran de-roş ilə ekran de-guf arasında böyük bir fərq mövcuddur. Çünki partsufda iki növ Malxut var:

1. Birincisi — Malxut mezdaveget (zivuq edən Malxut), yəni özündə yerləşən ekran vasitəsilə Ali nurla zivuq edən Malxut. Bu, yuxarıda izah olunduğu kimidir.
    
2. İkincisi — Malxut mesayemet (bağlayan və məhdudlaşdıran Malxut), özündə yerləşən ekranın gücü ilə on sfirot de-gufda Ali nuru dayandıran Malxut.
    

Bu ikisi arasında o qədər böyük fərq var ki, Yaradan ilə məxluq arasındakı fərq qədərdir.Çünki Malxut de-roş, Ali nurla zivuq de-aka edən, guf üçün Yaradan sayılır. Çünki onun daxilində olan ekran, Ali nurla toqquşma zamanı onu itələmədi, əksinə, əks olunmuş nur (or xozer) vasitəsilə onu geyindirdi və Ali nurun on sfirotu kimi onu yuxarıdan aşağıya yaymağa başladı. Bu yayılma or xozerin keli içində gerçəkləşdi və buna guf deyilir.Buna görə də ekran və Malxut de-roş — gufun on sfirotunun Yaradanıdır. Burada hələlik heç bir ixtisar (tsimtsum) və məhdudlaşdırma özünü göstərmir.Amma ekran de-guf və Malxut de-guf üçün bu belə deyil. Yəni, on sfirot, pe de-roşdan yuxarıdan aşağıya yayıldıqdan sonra, yalnız onların Malxutuna qədər yayıla bilirlər, çünki Ali nur artıq Malxut de-gufa yayıla bilmir – orada yerləşən ekran buna mane olur.

Beləliklə, partsuf orada sona çatır, sofun (sonun) və siyumun (tamamlanmanın) yeri formalaşır. Bütün tsimtsum və məhdudlaşdırma gücü məhz ekran de-gufda və onun Malxutunda gerçəkləşir. Bu səbəbdən əhatə edən nurla daxili nur arasında toqquşma yalnız ekran de-gufda baş verir. Çünki ekran de-roş yalnız nuru devam etdirir və geyindirir, orada məhdudlaşdırma gücü hələ təzahür etmir.

39).Və beləliklə aydın oldu ki, əhatə edən nurun daxili nurla toqquşması nəticəsində Malxut mesayemetin ekranı geri qayıdıb yenidən Malxut mezdavegetin ekranına bənzər oldu (yuxarıda 35-ci bəndə bax). Çünki əhatə edən nurun toqquşması onun gufu tamamlayan ekranını orada olan gufun aviyutundan tamamilə təmizlədi. Və onda yalnız əvvəlki aviyutdan nazik reşimotlar (xatirələr) qaldı ki, bunlar da ekran de-roşun aviyutuna bərabərdir.
 

Və məlumdur ki, formaca oxşarlıq ruhani obyektləri birləşdirir və birləşdirilmiş hala gətirir. Buna görə də, ekran de-guf aviyut baxımından ekran de-roş ilə formaca bənzədikdən sonra, dərhal ona daxil olur, onunla bir ekran kimi olur. Və bu zaman o da ekran de-roş kimi zivuq de-aka üçün qüvvə alır. Beləliklə, onun üzərinə yeni bir dərəcənin on sfirotu çıxır, yuxarıda deyildiyi kimi.

Lakin bu zivuqla birlikdə, onun daxilində (ekran de-gufda) əvvəldən olan aviyut de-gufun reşimotları yenidən oyanır, və bu zaman onda ekran de-roş ilə birləşmiş vəziyyətdə olduğu forma oxşarlığı bir qədər pozulur. Bu forma fərqliliyi isə onu ekran de-roşdan ayırır və onu yüksək roşun pe-sindən (ağzından) aşağı çıxarır. Çünki, onun ilkin mənbəyi — yəni, yuxarıdakı pe-dən aşağı olan hissə — yenidən ortaya çıxır. Bu isə artıq onun pe-dən yuxarıda qala bilməyəcəyini göstərir. Çünki forma dəyişməsi ruhani obyektləri ayırır və fərqləndirir.

Beləliklə, bu ekran orada qalmaqdan məcburən imtina edir və yuxarı partsufun pe-sindən aşağıya düşür. Bu səbəbdən, o artıq yuxarı olanla müqayisədə ayrıca bir "guf" (bədən) — yəni ayrı bir varlıq hesab olunur. Hətta yeni səviyyənin roşu belə, yuxarı səviyyəyə nisbətdə yalnız onun gufu sayılır, çünki o, əvvəlki partsufun ekran de-gufundan çıxmışdır.

Buna görə də, bu forma fərqliliyi onların arasında ayrılıq yaradır, və onlar iki ayrı "guf" (varlıq) olurlar. Və yeni səviyyə tamamilə əvvəlki partsufun ekran de-gufundan törədiyi üçün, bu yeni partsuf əvvəlkinə övlad və onun budağı sayılır.

40) Və aşağı partsufun yuxarıdan fərqlənməsinin əlavə bir xüsusiyyəti də var ki, bu da ondan ibarətdir ki, hər bir aşağı partsuf onun dərəcəsini müəyyən edən fərqli bir bxinadan, yəni ekranın beş aviyut bxinalarından birindən çıxır, necə ki, yuxarıda 22 və 24-cü bəndlərdə izah olunub. Hər bir aşağı partsufda yuxarı partsufun nurlarında olan ən yüksək bxina və onun kelimində olan ən aşağı bxina yoxdur. Bunun səbəbi isə ondan ibarətdir ki, təbiətinə görə Ətraf nurun ekranla toqquşması (bituş) ekranın aviyutunun son bxinasını itirməsinə gətirib çıxarır. Məsələn, Adam Kadmonun ilk partsufunda ekranın aviyutunda beş bxina tam şəkildə mövcuddur, yəni bxinа Dalet-ə qədər. Ətraf nurun guf ekranı ilə toqquşması nəticəsində ekranın aviyutundakı Dalet bxinаsı tamamilə təmizlənir, hətta ondan bircə rešimo da ekranın içində qalmır, belə ki, yalnız Gimel və daha yuxarı bxinаların rešimotları ekranda qalır. Buna uyğun olaraq, bu ekran roşda daxil olaraq, orada gufdan qalan rešimotda olan aviyutla zivuq de-akaa etdikdə, zivuq yalnız ekranın aviyutunun Gimel bxinası üzərində baş verir, çünki Dalet aviyutunun rešimosu artıq yoxdur və orada yoxdur. Buna görə də bu ekranda çıxan dərəcə yalnız Xoxma səviyyəsində olur və bu da AVAYA de-AB de-AK və ya AB de-AK partsufu adlanır. Necə ki, yuxarıda 22-ci bənddə izah olunmuşdu, ekranın Gimel bxinasında çıxan Xoxma səviyyəsində yuxarı partsufun kelimində olan Malxut və nurlarında olan Yexida, yəni Keter nuru yoxdur, oraya bax. Beləliklə, AB partsufunda yuxarı partsufun kelimində olan son bxina və nurlarındakı ən yüksək bxina yoxdur. Bu formal fərqlilik səbəbilə aşağı partsuf yuxarıdan ayrılmış sayılır.

41) Və eyni şəkildə, AB partsufu roş və gufda yayıldıqdan sonra, və AB-nin guf ekranı ilə, yəni Gimel bxinаsının ekranı ilə Ətraf nurun bituşu baş verdikdə, bu bituş onun ekranındakı son bxinanın — Gimel bxinаsının aviyut rešimosunun yox olmasına və itirilməsinə səbəb olur. Və belə çıxır ki, ekran pə de-roşa qalxdıqda və zivuq de-akaa-ya daxil olduqda, akaa (zərbə) yalnız bu ekranda qalmış Bet bxinаsının aviyutu üzərində baş verir, çünki Gimel bxinаsı artıq itmişdir və orada yoxdur. Və buna görə də o, yalnız Bina səviyyəsində on sfirot çıxarır ki, bunlar SAQ de-AK AVAYA-sı və ya SAQ partsufu adlanır. Onun kelimində ZA və Malxut çatışmır, və nurlardan Xaya və Yexida nurları yoxdur, necə ki, yuxarıda deyilmişdi.
 

Və eyni şəkildə, SAQ partsufu roş və gufda yayıldıqda, və onun guf ekranı ilə, yəni Bet bxinаsının ekranı ilə Ətraf nurun bituşu baş verdikdə, bu bituş onun ekranındakı son bxinanın — Bet bxinаsının aviyut rešimosunun yox olmasına və itirilməsinə səbəb olur. Və ekranda yalnız Alef bxinаsının və yuxarı bxinаların aviyut rešimotları qalır. Buna görə də, ekran pə de-roşa qalxdıqda və orada zivuq de-akaa-ya daxil olduqda, akaa yalnız bu ekranda qalmış Alef bxinаsının ekranı ilə baş verir, çünki Bet bxinаsı artıq ondan itmişdir. Buna görə də o, yalnız Tiferet səviyyəsində on sfirot çıxarır ki, bu da ZA səviyyəsi adlanır. Və onda Bina, ZA və Malxut kelimləri, həmçinin Neşama, Xaya və Yexida nurları yoxdur. Və bu cür davam edir, eyni prinsiplə.

42) Beləliklə, partsufimlərin bir-birindən ardıcıl çıxışı zamanı dərəcələrin bir-birinin ardınca enməsinin səbəbi tam şəkildə aydın olur – hər bir partsufda baş verən Ətraf nurla daxili nurun toqquşması (bituş) orada həmişə həmin partsufda mövcud olan aviyut rešimosunun son bxinasının itməsi ilə nəticələnir. Lakin bilməliyik ki, ekranın zəifləməsi və təmizlənməsi (izdaxexut) nəticəsində ekranda qalan bu rešimotda iki bxina mövcuddur: birincisi “reşimo de-aviyut” adlanır, ikincisi isə “reşimo de-itlabşut” (yəni geyinmə rešimosu).
 

Məsələn, Adam Kadmonun birinci partsufunun guf ekranı təmizləndikdən sonra biz dedik ki, aviyutun son bxinası olan Dalet bxinasının rešimosu ekrandan yox oldu və ekranda Gimel bxinаsının rešimo de-aviyutu qaldı. Lakin Dalet bxinasının rešimosu əslində iki hissədən ibarətdir, necə ki, yuxarıda deyilmişdi: de-itlabşut və de-aviyut. Ekranın təmizlənməsi nəticəsində yalnız Dalet bxinаsının rešimo de-aviyutu itdi, lakin Dalet bxinаsının rešimo de-itlabşutu bu ekranda qaldı və itmədi. Çünki “reşimo de-itlabşut” anlayışı o deməkdir ki, bu, Dalet bxinаsının rešimosunun çox təmiz bir formasıdır və orada ali nurla zivuq de-akaa etmək üçün yetərli aviyut yoxdur. Bu rešimo, yəni son bxinanın reşimo de-itlabşutu, hər bir partsufun təmizlənməsi zamanı orada qalır. Və biz dedik ki, hər bir partsufda təmizlənmə zamanı son bxina itir – bu yalnız onun içindəki rešimo de-aviyuta aiddir.

43) Və hər bir ekranda qalan bu son bxinanın rešimo de-itlabşutu, bütün partsufimlərin roşlarında – AB de-AK-dan başlayaraq, həmçinin SAQ de-AK-da, MA və BON de-AK-da və Atzilut aləminin bütün partsuflarında – iki dərəcənin: zaxar (kişi keyfiyyəti) və nekeva (qadın keyfiyyəti) çıxmasına səbəb olmuşdur. Belə ki, AB de-AK partsufunda ekranın içində yalnız Gimel bxinаsının rešimo de-aviyutu var idi və bu, Xoxma səviyyəsində on sfirot çıxarırdı. Lakin həmin ekranda qalan və yuxarıda deyildiyi kimi şəffaflığı (zakut) səbəbilə ali nurla zivuq etməyə qabil olmayan Dalet bxinаsının rešimo de-itlabşutu Gimel bxinаsının aviyutuna daxil olur və onunla bir rešimo olur. Və bu zaman rešimo de-itlabşut ali nurla zivuq etmə gücünü əldə edir. Buna görə də bu rešimo üzərində ali nurla zivuq de-akaa baş verir və bu zivuq Keter səviyyəsinə yaxın olan on sfirotu çıxarır, çünki burada Dalet bxinаsının itlabşut bxinаsı mövcuddur.
 

Bu birləşmə "nekevanın zaxara daxil olması" adlanır. Çünki Gimel bxinаsının rešimo de-aviyutu "nekeva" adlanır, çünki o, aviyutu daşıyandır. Amma Dalet bxinаsının rešimo de-itlabşutu "zaxar" adlanır, çünki o, daha yüksək dərəcədən gəlmişdir və aviyutdan təmizlənmişdir. Buna görə də, rešimo de-zaxar təkbaşına zivuq de-akaa üçün yetərli olmasa da, onun içinə "nekeva" rešimosunun daxil olması ilə, bu zaxar rešimosu da artıq zivuq de-akaa üçün uyğun hala gəlir.

44) Bundan sonra həmçinin “zaxarın” “nekevaya” daxil olması da baş verir – bu o deməkdir ki, rešimo de-itlabşut rešimo de-aviyuta daxil olur və bu zaman zivuq de-akaa yalnız nekeva səviyyəsində, yəni Gimel bxinаsı səviyyəsində baş verir. Bu da Xoxma səviyyəsidir və AVAYA de-AB adlanır, necə ki, yuxarıda deyilib.
 

Deməli, yuxarı zivuq – yəni “nekeva” “zaxara” daxil olduqda – “zaxar” səviyyəsi sayılır və Keter səviyyəsinə yaxın olur. “aşağı” zivuq – yəni “zaxar” “nekevaya” daxil olduqda – “nekeva” səviyyəsi sayılır və bu yalnız Xoxma səviyyəsidir.

Lakin “zaxar” səviyyəsi – hansının ki, aviyutu özünə məxsus deyil, nekevanın daxil olması sayəsində oradadır – baxmayaraq ki, o, yuxarıdan aşağıya çıxan on sfirotun, yəni “roş”un çıxışı üçün kifayətdir, necə ki, yuxarıda deyildi, – bununla belə, bu səviyyə yuxarıdan aşağıya, gufda yayıla bilmir, yəni nurların kelimə geyinməsi baş vermir. Çünki daxilolmadan gələn aviyut üzərindəki zivuq de-akaa, kelimdə yayıla bilmək üçün yetərli deyil. Buna görə də “zaxar” səviyyəsində yalnız roş var, amma guf yoxdur. Partsufun gufu isə yalnız “nekeva” səviyyəsində çıxır, çünki yalnız onun özünə məxsus aviyutu var.

Və bu səbəbdən, biz partsufu yalnız “nekeva” səviyyəsinə uyğun adlandırırıq – bu halda, bu, “AB partsufu” adlanır. Çünki partsufun əsas hissəsi onun gufudur, burada nurlar kelimdə geyinir, və bu yalnız “nekeva” səviyyəsində baş verir, necə ki, yuxarıda izah olundu. Buna görə də partsuf öz adı ilə adlanır.

45) Və necə ki, bu iki səviyyə – “zaxar” və “nekeva” – AB partsufunun roşunda (başında) açıqlanmışdır, eyni qaydada bu iki səviyyə SAQ partsufunun roşunda da çıxır. Amma orada “zaxar” səviyyəsi Xoxma səviyyəsinə yaxındır, çünki o, bexina gimel-in itlabşut reşimodan və bexina bet-in aviyutunun daxilolması ilə meydana gəlir. “Nekeva” səviyyəsi isə Binanın səviyyəsindədir, yəni o, bexina bet-in aviyutundan gəlir.Həmçinin burada da partsuf yalnız “nekeva” səviyyəsinə görə adlanır, çünki “zaxar” – bu, guf-u (bədəni) olmayan bir roşdur.

Eyni şəkildə MA de-AK partsufunda da: orada “zaxar” səviyyəsi Binaya yaxındır və İşşut səviyyəsi adlanır, çünki o, bexina bet de-itlabşut reşimodan və bexina alef-in aviyutunun daxil olması ilə yaranır. “Nekeva” səviyyəsi isə yalnız ZA səviyyəsindədir, çünki o, yalnız bexina alef de-aviyut-dur. Burada da partsuf yalnız “nekeva” səviyyəsinə görə adlanır, yəni partsuf MA və ya partsuf VAK, çünki “zaxar” – guf-u olmayan bir roşdur.Eyni şəkildə bütün partsufimləri də başa düş.

Taamim, nekudot, tagin və otiyot

46. Partsufun guf-da yayılmasından sonra baş verən ətraf nur (or makif) ilə daxili nurun (or pnimi) toqquşması (bituş or makif və or pnimi) açıqlanandan sonra – bu toqquşmanın nəticəsində guf-un ekranı zəifləyir və təmizlənir, guf-dakı bütün nurlar onu tərk edir və ekran içində qalan reşimot (xatirələr) ilə birlikdə roş-un pe-yə qalxır. Orada onlar zivuq de-aka ilə yenilənirlər və reşimot-dakı aviyut (qalınlıq) səviyyəsinə uyğun olaraq yeni bir dərəcə çıxarırlar.İndi isə bu bituş or makif nəticəsində və ekranın pe de-roş-a qalxması nəticəsində yaranan dörd növ TANТА nurunu – taamim, nekudot, tagin və otiyot – açıqlayaq.

47. Axı məlum olub ki, ətraf nurun ekran de-quf üzərindəki bituşu ekranı bütün quf aviyutundan təmizləyir, ta ki, o tamamilə təmizlənib pe de-roş ekranı ilə eyniləşənədək və bu forma bənzərliyi onu pə de-roş ekranı ilə bir bxina daxilində birləşdirir və o, orada baş verən zivuq de-akaya daxil olur. Lakin müəyyən olunub ki, ekran aviyutdan bir anda təmizlənmir, bu isə dərəcələrin ardıcıllığı ilə baş verir – əvvəlcə bxina Daletdən bxina Gimelə, sonra bxina Gimeldən bxina Betə, sonra bxina Betdən bxina Alefə, daha sonra bxina Alefdən bxina Şoreşə qədər təmizlənir, ta ki, bütün aviyutundan təmizlənib pə de-roş ekranı qədər saf olana qədər.
 

Bu zaman Ali nur bir an belə nurlandırmağı dayandırmır və təmizlənmə prosesinin hər mərhələsində ekranla zivuq əmələ gətirir.

Axı, ekran bxina Dalet aviyutundan təmizləndikdən və Keter səviyyəsi tamamilə çıxarıldıqdan sonra, ekran bxina Gimel aviyutuna gəlir. O zaman Ali nur ekranda qalan bxina Gimel aviyutuna uyğun olaraq onunla zivuq edir və on sfirotu Xoxma səviyyəsində çıxarır.

Sonra, ekran həmçinin bxina Gimeldən təmizləndikdə və Xoxma səviyyəsi də çıxarıldıqda, ekranda yalnız bxina Bet qalır. O zaman Ali nur onunla bxina Bet üzərində zivuq edir və on sfirotu Bina səviyyəsində çıxarır.

Daha sonra, ekran bxina Betdən də təmizləndikdə və bu səviyyə çıxarıldıqda, ekranda yalnız bxina Alef aviyutu qalır. O zaman Ali nur ekranda qalan bxina Alef aviyutuna uyğun olaraq onunla zivuq edir və on sfirotu ZA səviyyəsində çıxarır.

Nəhayət, ekran bxina Alef aviyutundan da təmizləndikdə və ZA səviyyəsi çıxarıldıqda, ekranda yalnız Şoreş aviyutu qalır. O zaman Ali nur həmçinin ekranda qalan Şoreş aviyutu üzərində zivuq edir və on sfirotu Malxut səviyyəsində çıxarır.

Və ekran həmçinin Şoreş aviyutundan təmizləndikdə və Malxut səviyyəsi də oradan çıxarıldıqda, çünki ekranda artıq heç bir quf aviyutu qalmır, o zaman hesab olunur ki, ekran və onun reşimotları qalxır və ekran de-roş ilə birləşir və orada zivuq de-akaaya daxil olur, və onun üzərində “oğul” (ben) və ilk partsufun törəməsi (tolada) adlanan on yeni sfirot çıxır.

Beləliklə, aydın olur ki, ətraf nurun daxili nurla toqquşması, hansı ki birinci partsuf AK-nın ekran de-qufunu zəiflədir və onu pe de-roşa qaldırır, nəticədə ikinci partsuf – AB de-AK doğulur və çıxır. Bu, bir anda deyil, dərəcələrin ardıcıllığı ilə baş verir, və Ali nur hər bir dərəcədə ekranla zivuq edərək onun təmizlənməsi prosesində qarşılıqlı təsir göstərir, ta ki, ekran pe de-roş ilə eyniləşənədək.

Eyni qaydada, necə ki, birinci partsufun qufunun təmizlənməsi zamanı partsuf AB-nin çıxışı üçün dörd səviyyə ortaya çıxdı, eləcə də partsuf SAQ-ın yaranması anında partsuf AB-nin ekran de-qufunun təmizlənməsi zamanı üç səviyyə çıxır. Bu, hər bir dərəcədə belədir, çünki bir qayda var ki, ekran bir anda deyil, dərəcələrin ardıcıllığı ilə təmizlənir. Və Ali nur, aşağıya yayılmağı bir an belə dayandırmadan, onunla təmizlənmə prosesində hər dərəcədə zivuq edir.

48.Lakin ekranın zəifləməsi və təmizlənməsi (izdaхexut) prosesi zamanı mərtəbələrin ardıcıllığına uyğun olaraq ekranda əmələ gələn bu səviyyələr, hələ izdaхexutdan əvvəl çıxan birinci səviyyə kimi əsl mərtəbələrin yayılması hesab olunmur, əksinə, «nekudot» (nöqtələr) xüsusiyyəti hesab olunur və «or xozer ve-din» (əks olunan nur və hökm) adlanır. Çünki nurların qovulması hökmü gücü artıq onların içində mövcuddur. Belə ki, birinci partsufda, bituş fəaliyyət göstərməyə başladığı və ekran de-guf-u bхina dalet-dən təmizlədiyi andan etibarən, bütünlüklə təmizlənmiş kimi qəbul edilir. Çünki ruhaniyyatda hissəsi olan heçnə yoxdur və təmizlənmə prosesi başlayanda artıq tamamilə təmizlənməyə məcburdur. Lakin ekran mərtəbələrin ardıcıllığına uyğun olaraq təmizləndiyinə görə, bu, ali nurun onunla hər mərhələdə – ekranın təmizlənməsi prosesində qəbul etdiyi aviyut dərəcəsinə görə – zivuq etməsinə imkan verir, o tamamilə təmizlənənə qədər, yuxarıda deyildiyi kimi. Buna görə də, onun qovulması zamanı çıxan bu səviyyələr özlərində qovulma qüvvəsini daşıyır və yalnız nekudot, əks olunan nur və din (hökm) xüsusiyyəti hesab olunurlar.
 

Və buna görə biz hər bir partsufda iki cür səviyyəni ayırd edirik ki, bunlar «taamim» (dadlar) və «nekudot» (nöqtələr) adlanır. Çünki hər bir partsufda əvvəlcə çıxan on sfirot de-guf «taamim» adlanır, lakin partsufda ekranın təmizlənməsi yolu ilə, yəni ekran artıq təmizlənməyə başladıqdan və pe de-roş-a çatana qədər çıxan səviyyələr isə, yuxarıda deyildiyi kimi, «nekudot» adlanır.

49) Taamim nurlarının çıxmasından sonra,aşağıda – gufda qalan reşimotlar (yazılar) “taqin” adlanır. Nekudot səviyyələrində qalan reşimotlar isə  “otiyot” (hərflər) adlanır və bunlar kelimdir. Və taqin, yəni taamim nurlarından qalan reşimot, otiyot və kelim-i yuxarıdan örtür və onların mövcudluğunu dəstəkləyir. Beləliklə, dörd növ nur aydın oldu: taamim, nekudot, taqin, otiyot.
 

Beləliklə, beş Partsufdan (AK-ın Qalqalta, AB, SAQ, MA, BON adlanan beş Partsufu) hər birində çıxan ilk səviyyə “taamim” adlanır.

Hər bir Partsuf artıq təmizlənməyə başlayandan və tamamilə təmizlənənə qədər çıxan səviyyələr “nekudot” adlanır.

Hər bir səviyyədə taamim nurlarının çıxmasından sonra qalan reşimotlar “taqin” adlanır.

Nekudot səviyyələrinin nurlarının çıxmasından sonra qalan reşimotlar isə “otiyot” və ya kelim adlanır.

Və bunu yadda saxla: Qalqalta, AB, SAQ, MA, BON adlanan beş Partsufun hamısında izdəxut (təmizlənmə) var və onların hər birində bu dörd növ nur mövcuddur.

Rоş, Тоx, Sоf hər bir Partsufda və Partsufimlərin bir-birinə bürünmə qaydası

50)Və artıq sənə məlumdur bu fərq ki, hər bir Partsufda iki növ Malxut vardır: «Malxut mezdaveget» (zivuq edən Malxut), və «Malxut mesayemet» (nurun yayılmasını tamamlayan və dayandıran Malxut). Və bax ki, Malxut mezdaveget-dəki ekrandan çıxan on sfirot Or Xozer, ondan yuxarıya doğru yayılır və on yuxarı nuru bürüyür – bunlar «on sfirot de-Roş» adlanır, yəni yalnız köklərdir. Və oradan aşağıya doğru yayılır «on sfirot de-Guf» Partsufa, yəni nurların tamamlanmış kelimdə bürünməsi səviyyələrinə.
 

Və bu on sfirot de-Guf iki növ on sfirota bölünür, bunlara deyilir: on sfirot de-Toх (daxili sfirot) və on sfirot de-Sof (tamamlayıcı sfirot). On sfirot de-Toх – onların yeri Pe-dən Tabur-a qədərdir, çünki burada nurların kelimdə bürünməsi yeri vardır. On sfirot de-Siyum və Sof Partsufa – onların yeri Tabur-dan aşağıya qədərdir, ta ki Siyum Raglav-a (ayaqların sonu) çatsın – yəni Malxut hər bir sfiranı tamamlayır və öz behinasına çatır ki, bu da heç bir nur almağa yaramır, buna görə də burada Partsuf sona çatır. Və bu, nurun yayılmasını dayandıran behina «Siyum Etzbaot Raglin» (ayaq barmaqlarının sonu) Partsufa adlanır. Və oradan aşağısı isə nurdan boş, azad bir sahədir.

Və bil ki, bu iki növ on sfirot «on sfirot de-Roş» adlanan on kök sfirotdan yaranır. Çünki onların hər ikisi Malxut mezdaveget-də mövcuddur, çünki orada həm bürünmə qüvvəsi vardır – bu Or Xozer-dir ki, yüksələrək Or Elyon-u bürüyür, həm də ekranın qüvvəsi vardır ki, Malxut-u nur almaqdan saxlayır – bunun sayəsində Zivuq de-Akaa baş verir və Or Xozer yüksəlir.

Və bu iki qüvvə Roş-da yalnız gizli köklər kimi mövcuddur. Amma onlar yuxarıdan aşağıya yayılarkən birincisi, bürünmə qüvvəsi on sfirot de-Toх-da, Pe-dən Tabur-a qədər təzahür edir. İkincisi isə, Malxut-u nur almaqdan saxlayan qüvvə on sfirot de-Sof və Siyum-da, Tabur-dan Etzbaot Raglin-ə qədər təzahür edir.

Və bu iki növ sfirot həmişə belə adlanır: ХАГАТ–НЕХИМ: on sfirot de-Toх Pe-dən Tabur-a qədər bir yerdə ХАГАТ adlanır, on sfirot de-Sof Tabur-dan aşağıya qədər isə bir yerdə НЕХИМ adlanır, və bunu yadda saxla.

51) Həmçinin bilmək lazımdır ki, ixtisar yalnız Or Xoxma (Xoxma nuru üzərində edilmişdir. Onun kli-si – almaq almaq istəyi – tam şəkildə Bxina Dalet-də tamamlanmışdır və məhz burada ixtisar (Tsimtsum) və ekran (Masax) edilmişdir. Amma Or Xasadim (Xasadim nuru üzərində isə heç bir ixtisar edilməyib, çünki onun kli-si – vermək almaq istəyidur və burada nə aviyut (kobudluq), nə də Yaradanla forma fərqliliyi yoxdur və buna görə də onun heç bir islahata ehtiyacı yoxdur.
 

Lakin belədir ki, yuxarı nurun on sfirotunda bu iki nur – Xoxma və Xasadim – tamamilə ayrılmaz şəkildə birləşib, onların arasında heç bir fərq yoxdur və onlar bir yerdə tək bir nur kimi yayılırlar, yəni öz xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq. Buna görə də, onlar ixtisardan sonra kelimə bürünərkən, Or Xasadim də Malxut-da dayanır, baxmayaraq ki, onun üzərində heç bir ixtisar edilməmişdi. Çünki əgər Or Xasadim o yerdə yayılmağa davam etsəydi ki, orada Or Xoxma hətta azacıq belə yayıla bilmir – yəni Malxut Mesayemet-də – o zaman yuxarı nurda parçalanma (Şvirat Kelim) baş verərdi. Çünki Or Xasadim məcbur qalardı ki, Or Xoxmadan tamamilə ayrılıb özlüyündə yayılsın. Və buna görə də Malxut Mesayemet tamamilə boş və azad bir sahə oldu, hətta Or Xasadimdən də.

52) Yuxarıda deyilənlərdən başa düş ki, Partsufun on sfirot de-Sof-unun mahiyyəti – yəni tabur-dan aşağıda yerləşən hissəsi nədir. Burada ümumiyyətlə demək olmaz ki, onlar tamamilə Or Xasadimdir və Or Xoxmadan tamamilə məhrumdurlar. Çünki Or Xasadim heç vaxt Or Xoxmadan tamamilə ayrılmır və onlarda mütləq şəkildə Or Xoxma-dan da bir az nurlanma mövcuddur.
 

Və bil ki, bu azacıq nurlanma həmişə VAK (altı sfira, sözün əsl mənasında “altı uclar”) adlanır – Roş olmadan.

Beləliklə, Partsufda olan on sfirotun üç növü aydın oldu: Roş, Toх, və Sof.

53) İndi isə gəlin Galgalta, AB və SAQ de-AK Partsufimlərinin bir-birinə necə büründüyünü araşdıraq. Və artıq sənə məlumdur ki, hər bir aşağı Partsuf yuxarı Partsufun guf-undakı ekrandan çıxır, o zaman ki, həmin ekran zəifləyərək təmizlənir və Roşda olan Malxut və ekranla forma bənzərliyə çatır. Çünki yalnız o zaman o, Roşda olan ekranın daxilindəki Zivug de-Akaa-ya daxil olur, necə ki, yuxarıda izah edilmişdi.
 

Və o zaman, guf-da qalan iki reşimot – aviyut və Itlabşut üzərində Zivug de-Akaa ediləndə, orada olan aviyut aşkar olur ki, bu aviyut de-Gufdur. Və bu əlamət vasitəsilə biz müəyyən edə bilirik ki, [növbəti Partsufun] səviyyəsi birinci Partsufun AK-dəki Roşundan çıxır və enərək onun Guf-una bürünür – yəni öz kök yerinə, çünki o, Guf-dakı ekrandan törəyir.

Əslində, ekran və yeni Partsufun Malxut Mezdaveget-i birinci Partsufun Taburuna qədər enməli idi, çünki orada birinci Partsufun Guf-undakı ekranla birlikdə Malxut Mesayemet başlayır və bu, yeni Partsufun kök yeridir və onun yapışma nöqtəsidir.

Lakin, aviyut-un sonuncu Bxina-sı ekrandan çıxıb getdiyi üçün – bunun səbəbi isə əhatəedici nurun daxili nurla toqquşmasıdır (bu, yuxarıda 40-cı bənddə izah edilmişdi) – ekranda yalnız Bxina Gimel de-aviyut qaldı. Bu Bxina Gimel de-aviyut isə “Xazeh” adlanır. Və buna görə də ekranın və yeni Partsufun Malxut Mezdaveget-inin birinci Partsufun Tabur-unda heç bir möhkəmlənməsi və kökü yoxdur, yalnız onun Xazeh-indədir və məhz orada onlar kök və budaq kimi birləşirlər.

54) Və buna əsasən belə nəticə çıxır ki, yeni Partsufun ekranı birinci Partsufun Xaze yerinə enir və orada yuxarı nurla Zivug de-Akaa vasitəsilə on sfirot de-Roş-u çıxarır, yuxarıya doğru – birinci Partsufun Pe-si səviyyəsinə qədər, yəni birinci Partsufun Malxut de-Roş-una qədər. Amma birinci Partsufun on sfirot de-Roş-unu aşağı Partsuf heç vaxt bürüyə bilmir, çünki o, yalnız birinci Partsufun Guf-undakı ekrandan gəlir, necə ki, yuxarıda izah edilmişdi.
 

Daha sonra [ekran] yuxarıdan aşağıya doğru on sfirot çıxarır, bunlara on sfirot de-Guf deyilir, bunlar aşağı Partsufun Toх və Sof hissələrində yerləşir və birinci Partsufun Xazeh-indən başlayaraq aşağıya – yalnız onun Tabur-una qədər uzanır. Çünki Tabur-dan aşağı – bu, birinci Partsufun on sfirot de-Siyum-unun yeri, yəni Bxina Dalet-dir. aşağı Partsufun birinci Partsufun sonuncu Bxina-si ilə heç bir əlaqəsi yoxdur, çünki bu Bxina onun təmizlənməsi zamanı itirilmişdi (yuxarıda 40-cı bənddə deyildiyi kimi).

Ona görə də bu aşağı Partsuf, yəni Partsuf Xoxma de-AK və ya Partsuf AB de-AK, məcbur olur ki, birinci Partsuf de-AK-ın Tabur-undan yuxarıda tamamlansın.

Beləliklə, aydın oldu ki, Partsuf AB de-AKın bütün Roş, Toх və Sof hissələri – hansı ki, birinci Partsufla müqayisədə aşağıdır – birinci Partsufun Pe-sinin altından başlayaraq onun Tabur-una qədər uzanır. Elə ki, birinci Partsufun Xazeh-i ikinci Partsuf olan AB-ın Pe de-Roşunun yeri olur, yəni onun Malxut Mezdaveget-i. Və birinci Partsufun Tabur-u isə AB-ın Siyum Raglin yeridir, yəni onun Malxut Mesayemet-i.

55) Və necə ki, Partsuf AB-ın birinci Partsuf AK-dan çıxmasının qaydası aydınlaşdırıldı, eyni şəkildə bu qayda bütün Partsufimdə, Asiya aləminin sonuna qədər belədir. Yəni hər bir aşağı Partsuf onun yuxarı Partsufunun Guf-undakı ekrandan çıxır, o zaman ki, bu ekran təmizlənir və yuxarı Partsufun Malxut de-Roşundakı ekrana daxil olur – orada baş verən Zivug de-Akaa-ya qoşularaq. Sonra isə oradan aşağı enir və öz yerində, yuxarı nurla Zivug de-Akaa vasitəsilə, aşağıdan yuxarıya doğru on Sfirot de-Roş çıxarır.
Eyni zamanda, o, yuxarıdan aşağıya doğru da yayılır və öz Toх və Sof hissələrində on Sfirot de-Guf çıxarır – necə ki, bu, Partsuf AB de-AKda izah edilmişdi, səbəb və əsaslandırması ilə birlikdə.Lakin Partsufun Siyumunda (sonlanmasında) müəyyən fərqlər var ki, bunlar uyğun yerdə aydınlaşdırılacaq.

 

Tsimtsum Bet, adlandırılan Tsimtsum NEXI de-AK

56.Və beləliklə, «tsimtsum alef» (birinci ixtisar) anlayışı lazımınca aydın oldu. Bu ixtisar Malxut kli-si – dördüncü mərhələ olan bxinа dalet üzərində edildi ki, o, ali nuru öz içinə qəbul etməsin.
 

Həmçinin «masax» (ekran) və onun ali nurla «zivuq de-akaa»sı (zərbəli birləşməsi) anlayışı da aydın oldu; bu zərbədən yaranan əks olunan nur yeni alıcı kelimlərə çevrildi və bxina daletin əvəzinə keçdi.

Həmçinin «izdaxut» (aviyutdan təmizlənmə – zəifləmə, incəlmə və nurlanma) anlayışı da aydın oldu. Bu, hər bir partsufun gufunda baş verir və əhatəedici nurun daxili nurla «bituş»u (toqquşması) nəticəsində yaranır. Nəticədə hər bir partsufun gufunun dörd bxina TANTA-sı çıxarılır və guf ekranı roş ekranına qaldırılır. Bu da onu ali nurla zivuq de-akaa üçün yararlı edir ki, nəticədə əvvəlki partsufdan bir dərəcə aşağıda olan ikinci partsuf doğulur.

Həmçinin ilk üç partsuf de-AK-ın – Galgalta, AB, SAQ – çıxışı və onların bir-birinə bürünmə qaydası da aydın oldu.

57. Və bil ki, bu üç partsufda – Galgalta, AB və SAQ de-AK-da hələ dörd aləm ABEA üçün heç bir kök də yoxdur. Çünki burada hələ BEA aləmləri üçün də yer yox idi; axı daxili partsuf AK “bu dünyanın nöqtəsi”nə (nekuda de-olam haZeh) qədər uzanmışdı. Həmçinin, hələ ixtisarın baş verməsinə səbəb olan arzu olunan islahın kökü də aşkar olmamışdı. Çünki bxina dalet üzərində edilmiş ixtisarın bütün məqsədi onun islahı idi – belə ki, ali nuru qəbul edərkən onda heç bir forma fərqi qalmasın (bax: bənd 14). Yəni, bxina dalet-dən “Adəmin guf”-u (insanın almaq istəyi, sözün həqiqi mənasında “insanın bədəni”) yaradılsın ki, o, Tövrat və ehkamlarla məşğul olmaqla, Yaradanı məmnun etmək niyyəti ilə alma qüvvəsini (bxina dalet-də olanı) vermək niyyətinə çevirsin. Beləcə, qəbul etmə forması tamamilə vermək formasına bənzər olar. O zaman son islah reallaşacaq, çünki bu sayədə bxina dalet ali nur üçün alıcı kli-yə çevriləcək və nurla tam birləşmədə olacaq, forma baxımından heç bir fərq olmadan, yuxarıda deyildiyi kimi.
 

Lakin hələlik bu islahın kökü aşkar olmayıb, çünki bunun üçün insanın həm də bxina dalet-dən yuxarı mərhələlərdən (yuxarı bxinot) ibarət olması lazımdır ki, onda vermə hərəkətləri – yaxşı əməllər etmə qabiliyyəti olsun. Əgər insan yalnız AK partsuflarının vəziyyətindən yaranmış olsaydı, o, tamamilə boş olardı, çünki “insan bədəni”nin kökü olmalı olan bxina dalet AK-ın ayaqlarından (ragley) tamamilə nurdan azad bir boşluq şəklində qalardı. Bu isə ali nura forma baxımından zidd olduğu üçün ayrılıq və ölüm xüsusiyyəti hesab olunur. Və əgər insan yalnız bundan yaradılmış olsaydı, o, ümumiyyətlə öz əməllərini islah edə bilməzdi, çünki onda heç bir vermə qığılcımı olmazdı və o, yalnız özləri üçün yaşayan heyvanlara bənzəyərdi. O, tamamilə vermə ilə heç bir əlaqəsi olmayan günahkarlara bənzəyərdi ki, onlar yalnız özləri üçün yaşayır və etdikləri yaxşı əməlləri belə özləri üçün edirlər. Onlar barədə deyilib: “Günahkarlar həyatları boyunca ölü adlanırlar”, çünki onlar Həyat Mənbəyinə ziddirlər.

58.Və bu, müdriklərin dediyi sözlərin mənasıdır (Midraş Bereşit Raba, 12:15): əvvəlcə Yaradan dünyanı mühakimə xüsusiyyətində yaratmaq niyyətində idi, lakin gördü ki, dünya bu yolla mövcud ola bilməz, ona görə də mühakimə xüsusiyyətindən əvvəl mərhəmət xüsusiyyətini gətirdi və onu mühakimə xüsusiyyəti ilə birləşdirdi.
 

İzah: Ruhaniyyətdə deyilən bütün “əvvəl və sonra” anlayışları səbəb və nəticəni ifadə edir. Və burada deyilən odur ki, aləmlərin ilk səbəbi, yəni aləmlərin başlanğıcında yaradılmış Adam Kadmon (AK) aləminin partsufları mühakimə xüsusiyyətində yaradılmışdı. Yəni yalnız Malxut xüsusiyyətində – mühakimə xüsusiyyəti adlandırılan – yaradılmışdı. Bu isə bxina dalet-dir ki, ixtisara məruz qalıb nurdan azad bir boşluq və AK-ın ayaqlarının (ragley) sonu (siyum) kimi çıxmışdır. Və bu, “bu dünyanın nöqtəsi” (nekuda de-olam aZeh) anlayışının mahiyyətidir; o, AK-ın ayaqlarının siyumunda yerləşir və nurdan tamamilə azad bir boşluqdur, yuxarıda deyildiyi kimi. Və O, gördü ki, dünya bu halda mövcud ola bilməz. Yəni yuxarıda deyildiyi kimi, bu vəziyyətdə insan – hansı ki, bxina dalet-dən yaradılmalı idi – vermək hərəkətləri edə bilməyəcəkdi və nəticədə dünya arzu olunan islah miqyasında mövcud ola bilməyəcəkdi. Buna görə də O, mühakimə xüsusiyyətindən əvvəl mərhəmət xüsusiyyətini gətirdi və onu mühakimə xüsusiyyəti ilə birləşdirdi.

İzah: Sfira Bina mərhəmət xüsusiyyəti adlanır, sfira Malxut isə üzərində ixtisar edildiyi üçün din xüsusiyyəti adlanır. Yaradan din xüsusiyyətini, yəni Malxut sfirasında müəyyən olunmuş məhdudiyyət qüvvəsini götürərək onu Bina-ya – mərhəmət xüsusiyyətinə – qaldırdı və onları bir-birinə qarışdıraraq birləşdirdi. Bu qarşılıqlı qarışma nəticəsində bxina dalet – mühakimə xüsusiyyətini təmsil edən – həmçinin Bina kli-sinə məxsus olan vermək qığılcımlarını özündə cəmlədi (bax: bənd 5, orada buna bax). Bununla da bxina dalet-dən yaranan Adəmin guf-u (insanın almaq istəyi) üçün hazırlıq edildi ki, o, həmçinin vermək xüsusiyyətini də özündə cəmləsin və Yaradanını məmnun etmək niyyəti ilə yaxşı əməllər edə bilsin. Nəhayət, onda alma xüsusiyyəti tamamilə vermək niyyətinə çevrilsin. Bu vasitə ilə dünya üçün yaradılışın məqsədi olan arzu olunan islah həyata keçəcək, yuxarıda deyildiyi kimi.

59.Və bu “şituf” (qarışma, tərəfdaşlıq, iştirak) Malxut və Binanın SAQ de-AK partsufunda baş verdi və aləmlərdə “tsimtsum bet”ə (ikinci ixtisar, TSB) gətirib çıxardı. Bu, yuxarı nurun yeni bir siyumunun (sonlanmasının) Binanın yerində əmələ gəlməsinə səbəb oldu. Nəticədə, əvvəllər SAQ de-AK-ın raglaymının siyumunda duran Malxut mesayemet “bu dünyanın nöqtəsi”nin üzərinə qalxdı və yuxarı nurun yayılmasını SAQ de-AK-ın gufunun Binanın yarısında dayandırdı. Bu yer Tiferet adlanır, çünki gufun KAXAB hissəsi XAQAT adlanır və belə çıxır ki, Tiferet – gufun Binasıdır. Eyni zamanda, əvvəllər SAQ de-AK-ın roşundakı pe yerində olan Malxut mezdaveget qalxaraq AK-ın nikvey eynaimı yerinə – roşun Binanın yarısına çatdı və orada MA de-AK üçün zivuq baş verdi ki, bu da Nekudim aləmi adlanır – nikvey eynaim yerində.

60.Bu [ixtisar] həm də “NEXI de-AK ixtisarı” adlanır, çünki əvvəl SAQ de-AK partsufu, “bu dünyanın nöqtəsi”nin üzərində, Galgalta de-AK partsufu ilə eyni səviyyədə tamamlanırdı. Lakin Malxutun Binanın yerinə daxil olması və qalxması nəticəsində SAQ de-AK artıq daxili AK-ın taburundan yuxarıda – yəni Tiferetin yarısında, daxili AK-ın Binasının gufunun yarısında – tamamlanmağa başladı. Çünki oraya Malxut mesayemet qalxdı və yuxarı nurun ondan aşağıya yayılmasına mane oldu. Bunun nəticəsində, həmin yerdə nurdan məhrum olan boş bir sahə – sərbəst məkan əmələ gəldi. Beləliklə, SAQ-ın TANHI hissəsi yuxarı nurdan ixtisar olunaraq boşaldı. Buna görə də ikinci ixtisar “NEXİ de-AK ixtisarı” adlanır, çünki tabur yerində yeni bir siyumun əmələ gəlməsi nəticəsində SAQ de-AK-ın NEXI hissəsi nurlarından məhrum qaldı.
 

Həmçinin aydın olur ki, SAQ-ın roşundakı AXAP (ozen, xotem, pe) roşdan çıxaraq guf hesab olunmağa başladı. Çünki Malxut mezdaveget nikvey eynaimə qalxdı və nikvey eynaimdən yuxarıdakı ekrandan on sfira çıxdı. Nikvey eynaimdən aşağıda olan hissə artıq partsufun gufudur, çünki yalnız nikvey eynaimdən aşağıdakı nurun parıltısını ala bilər və bu, guf adlanır.

Deməli, nikvey eynaim SAQ de-AK-dan çıxan bu on sfira – Nekudim aləmi adlanan on sfiradır. Onlar SAQ-ın nikvey eynaimindən aşağı enərək daxili AK-ın taburundan aşağıya doğru öz yerlərinə gəlib yayıldılar: roş və guf. Bil ki, yuxarıda qeyd olunan Binanın gufunda əmələ gələn bu yeni siyum “parsa” adlanır. Burada daxili və xarici hissələr mövcuddur. Yalnız xarici on sfira Nekudim aləmi adlanır. Daxili on sfira isə AK-ın özünün MA və BON-u adlanır.

61.Lakin bunu anlamaq vacibdir ki, Nekudim aləminin on sfirası və MA de-AK nikvey eynaim de-roş SAQ-dan əmələ gəlib çıxdıqları üçün, yuxarıda deyildiyi kimi, onların SAQ-ı onun pe de-roşundan aşağıya qədər bürümələri gözlənilirdi. Əvvəlki partsuflarda olduğu kimi, hər aşağı partsuf öz yuxarısını pe de-roşundan aşağıya qədər bürüyürdü. Bəs niyə burada belə olmadı və onlar AK-ın taburundan aşağıya enərək orada bürünmək üçün yayıldılar? Bunu başa düşmək üçün Bina və Malxutun birləşərək bir bütöv halına gəldiyi bu “şituf”un necə yarandığını yaxşıca öyrənmək lazımdır.
 

62.Məsələ ondadır ki, SAQ partsufunun çıxışı zamanı o, tamamilə daxili AK-ın taburundan yuxarıda tamamlanırdı. Bu, AB de-AK partsufunda da aydınlaşdırılmışdı, çünki [SAQ partsufunun on sfirası] taburdan aşağıya yayıla bilmirdi; orada artıq daxili AK-ın bxina daletinin hökmü başlayırdı – onun siyyumunun on sfirası xüsusiyyətində. AB və SAQ partsuflarında isə bxina dalet ilə əlaqəli heç nə yoxdur (bu barədə 54-cü bənddə deyilmişdi).
 

Lakin SAQ de-AK-ın nekudotları çıxmağa başladıqda, yəni SAQ-ın bxina bet aviyutuna sahib ekranı xarici nurun (or makif) toqquşması nəticəsində təmizlənərək bxina bet de-itlabşut və bxina alef aviyut səviyyəsinə gəldikdə, o zaman SAQ-ın taamimləri yox oldu və ekranda qalan aviyut səviyyəsində nekudotlar səviyyəsi çıxdı – roşsuz VAK kimi.

Çünki bxina alef aviyutunda çıxan on sfira, GAR (üç ilk sfira) olmayan ZA səviyyəsini təmsil edir. Eyni zamanda, zahar səviyyəsi olan bxina bet de-itlabşutda da tam Bina xüsusiyyəti yoxdur, yalnız ona yaxın bir vəziyyət var və o, VAK de-Bina hesab olunur. Buna görə də SAQ-ın nekudot səviyyəsi daxili AK-ın taburundan aşağıda yerləşən on sfira siyyumuna bənzəyir; onlar da roşsuz VAK-dır (bu barədə 52-ci bənddə deyilib). Və məlumdur ki, forma bənzərliyi ruhani obyektləri yaxınlaşdırır və onları birləşdirir. Buna görə də bu nekudot səviyyəsi AK-ın taburundan aşağıya endi və orada ZON (ZA və Nukva) de-AK ilə qarışaraq eyni səviyyədə fəaliyyət göstərən bir bütöv halına gəldi.

63. Və burada heç bir çətinlik yoxdur ki, hələ onların arasında aviyut baxımından böyük bir məsafə var, çünki Nekudot de-SAQ bxinа bet-in aviyutundan gəlmişdir və onlarda bxinа dalet-dən heç nə yoxdur. Və hərçənd ki, onlar Z"A dərəcəsidir, amma hələ də tabur de-AK-dan aşağıda olan Z"A dərəcəsinə bənzəmirlər, çünki bu, bxinа dalet-in Z"A-sıdır və onların arasında böyük bir fərq mövcuddur.
     

Cavab isə ondadır ki, aviyut, nur partsufa büründüyü zaman fərqlənmir, yalnız nur çıxdıqdan sonra fərqlənir. Buna görə də Nekudot de-SAQ partsufu Z"A dərəcəsində göründüyü zaman, o, enərək tabur de-AK-dan aşağıda yerləşən ZON dərəcəsinə büründü. Və o zaman bxinа bet və bxinа dalet bir-biri ilə qarışdı və bu, ikinci ixtisara (Tsimtsum Bet) gətirib çıxardı, necə ki, yuxarıda deyildi, və bu partsufun gufundakı Binanın yerində yeni bir siyum yarandı. Bu həmçinin zivuq yerinin dəyişməsinə səbəb oldu və roşun pəsi nikvey eynaim-də yerləşdi, necə ki, yuxarıda deyildi.

64. Beləliklə, Malxutun Bina ilə birləşməsinin mənbəyi, “ixtisar bet” (Tsimtsum Bet) adlanan vəziyyət, yalnız tabur de-AK-dan aşağıda Nekudot de-SAQ partsufunun orada yayılması nəticəsində formalaşdı. Buna görə də, Tsimtsum Bet-dən çıxan on sfirotlu Nekudim dərəcəsi tabur de-AK-dan yuxarıya yayıla bilmədi, çünki heç bir qüvvə və hakimiyyət öz mənşəyinin mənbəyindən yuxarıda təzahür edə bilməz. Və Tsimtsum Bet-in yaranma yeri taburdan başlayaraq aşağıda olduğundan, Nekudim dərəcəsi də məcburən yalnız orada yayıla bildi.
     

Dörd aləm ABYA-nın məkanı və Parsanın Atsilut aləmi ilə BEA aləmləri arasındakı anlayışı

65. Beləliklə, məlum oldu ki, yuxarıda izah edilmiş Tsimtsum Bet-in (İxtisar Bet) bütün əsası yalnız Nekudot de-SAQ partsufunda formalaşmışdır. Bu partsufun yeri tabur de-AK-dan başlayaraq rağlayimin sonuna (ayaqlarının son nöqtəsinə) qədərdir, yəni “bu dünya” nöqtəsindən yuxarıya qədərdir.

Və bil ki, Tsimtsum Bet nəticəsində baş verən bütün dəyişikliklər yalnız Nekudot de-SAQ partsufunda baş verdi, ondan yuxarıda isə yox. Daha əvvəl dedik ki, Malxutun Tiferet de-AK-ın ortasına qalxması nəticəsində partsuf orada tamamlandı və Tiferetin alt hissəsi və NEXİM de-AK (Taburdan aşağıda olanlar) partsufdan kənara çıxaraq boş bir məkan oldular. Amma bu, AK-ın TANTHI-də baş vermədi, yalnız Nekudot de-SAQ de-AK partsufunun TANTHI-də baş verdi. AK-ın özündə bu dəyişikliklər yalnız MAN-ın qalxması hesab olunur, yəni o, Nekudim-in on sfirasını yaratmaq üçün bu dəyişikliklərə bürünür, amma AK-ın özündə heç bir dəyişiklik baş verməmişdir.

66. Və budur, ixtisar anında, yəni Malxutun Binaya qalxması zamanı, hələ MAN-ın qalxması və nikvey eynaim de-AK-da baş vermiş zivuqdan əvvəl, Nekudot de-SAQ de-AK partsufu dörd hissəyə bölündü:

• KAXAB və XAQAT xazeyə qədər – bunlar Atsilut aləminin məkanı oldu.
   
• Tiferetin üçdə ikisi biri xazeydən aşağıya qədər – bunlar Briya aləminin məkanı oldu.
   
• Onun NEXİ sfiraları – bunlar Yetsira aləminin məkanı oldu.
   
• Onun Malxutu – bu, Asiya aləminin məkanı oldu.
   

67. Bunun səbəbi odur ki, Atsilut aləminin məkanıAli nurun yayılması üçün yararlı olan məkandır. Malxut Binanın gufundakı məkanına (Tiferetə) qalxdığı üçün partsuf orada başa çatır və nur oradan aşağıya keçə bilmir. Buna görə də Atsilut aləmi Tiferetin ortasında, xazeyə qədər olan hissədə başa çatır. Və sən artıq bilirsən ki, burada yaranmış bu yeni sonlanma (siyum) “parsa” adlanır və o, Atsilut aləminin altında yerləşir. Parsa altındakı sfirot isə üç hissəyə bölünür.

Əslində, Atsilutun altına yalnız gufun ZON-u, yəni NEXİM çıxmalı idi, çünki Binanın gufundakı siyum Tiferetdə baş verdiyi üçün yalnız Tiferetin altındakı ZON aşağıya düşür, Tiferetin özü isə yox. Amma Tiferetin alt yarısı da aşağıya çıxdı. Bunun səbəbi odur ki, Binanın gufundakı Bina da KAXAB və ZON sfirotundan ibarətdir. Və bu Binadakı ZON ümumi ZON-un kökləridir və onlar da ZON-un özləri kimi hesab olunur. Buna görə də Binanın ZON-u ümumi ZON-larla birlikdə parsa altına çıxmışdır.

Bu səbəbdən Tiferet genişliyində xazedə “çatladı”, çünki Malxut Binaya qalxdı və Binanın ZON-unun da xaricə çıxmasına səbəb oldu. Yəni Tiferetin üçdə ikisi xazedən aşağıya qədər xaricə çıxdı. Amma Tiferetin üçdə ikisi və NEXİM arasında fərq var: Tiferetin üçdə ikisi  əslində Binanın gufunun bir hissəsidir və onlar yalnız ZON-un kökləri olduqları üçün parsanın altına çıxıblar və bu çıxış onların özləri ilə bağlı deyil. Buna görə də bu Tiferetin üçdə ikisi  NEXİM-dən ayrıldı və müstəqil bir aləm oldu – bu, Briya aləmidir.

68. Həmçinin gufun ZON-u olan NEXİM də iki hissəyə bölündü: Malxut – nukva xüsusiyyətində olduğuna görə – daha çox zədələnmişdir və Asiya aləminin məkanına çevrildi. ZON-un kişi tərəfi olan ZA (NEXİ) isə Asiya aləminin üstündə yerləşən Yetsira aləminin məkanı oldu.

Beləliklə, Nekudot de-SAQ partsufunun Tsimtsum Bet nəticəsində necə bölündüyü və dörd aləmin – Atsilut, Briya, Yetsira, Asiya – məkanlarının necə yarandığı məlum oldu:

• KAXAB və XAQAT xazeyə qədər – Atsilut aləmi üçün məkan;
   
• Tiferetin alt yarısı xazeydən Tiferetin sonuna qədər – Briya aləmi üçün məkan;
   
• Onun NEXİ – Yetsira aləmi üçün məkan;
   
• Onun Malxutu – Asiya aləmi üçün məkan.
   

Bu məkan tabur de-AK nöqtəsindən başlayır və “bu dünya” nöqtəsindən yuxarıya, yəni AK-ın rağlayimlərinin sonuna qədər davam edir. Bu da Nekudot de-SAQ partsufunun partsuf Galgalta de-AK-a bürünməsinin sonlanma nöqtəsidir, necə ki, yuxarıda deyildi.

Nekudim aləmində yaranmış katnut və gadlut halları

69. Beləliklə, sən ümumi şəkildə artıq öyrəndin ki, Nekudot de-SAQ partsufunda baş verən ikinci ixtisar (TsB) nədir və onun vasitəsilə Nekudim aləminin on sfirası yaradıldı. Nekudim aləmi isə AK-nun (Adam Kadmon) dördüncü partsufudur. İndi isə qayıdaq və Nekudim aləminin on sfirasının çıxışı prosesini daha ətraflı araşdıraq.
     

Artıq aydınlaşdırılıb ki, bir partsuf digərindən necə çıxır: hər bir aşağıdakı partsuf yuxarıdakı partsufun guf ekranının zəifləməsi və təmizlənməsi (izdaxut) nəticəsində, yəni aviyutdan təmizlənərək, yuxarıdakı partsufun roşundakı pe-yə qalxaraq zivuqu yeniləməsi ilə doğulur və çıxır. Bu zəifləmə və təmizlənmənin səbəbi yuxarıdakı partsufun ekranı ilə əhatəedici nur (or makif) arasındakı toqquşmadır (bituş), bu da guf ekranındakı aviyutu zəiflədir və onu roşdakı aviyut dərəcəsinə uyğunlaşdırır (bu, 35-ci bənddə izah edilmişdir – bunu yaxşıca öyrən). Bu qayda ilə AK-nın Keter partsufundan AB partsufu çıxdı, AB partsufundan isə SAQ partsufu çıxdı, qeyd edildiyi kimi.

Eynilə, AK-nın dördüncü partsufu olan Nekudim aləminin on sfirası da öz yuxarıdakından – SAQ partsufundan – eyni üsulla doğulub və çıxmışdır.

70. Lakin burada əlavə bir amil var. Əvvəlki partsuflarda ekranın təmizlənməsi və roşun pe-sinə qalxması zamanı, ekran yalnız öz gufundakı aviyutun rešimotlarını daxil edirdi. Amma SAQ partsufunun ekranı Nekudim üçün təmizlənərkən, iki cür rešimot daxil edilmişdi.
     

Belə ki, o, bir tərəfdən, SAQ partsufunun gufundakı sfirotlardan gələn aviyut rešimotlarını daxil edir; digər tərəfdən isə, taburdan aşağıda yerləşən və orada qarışmış ZON de-AK-dan gələn aviyut rešimotlarını da daxil edir. Bu qarışma, yuxarıda 61-ci bənddə izah edildiyi kimi, Nekudot de-SAQ-ın taburun altına enməsi və oradakı ZON de-AK ilə qarışması nəticəsində baş vermişdir.

71. Bu səbəbdən Nekudim partsufunda ilk dəfə olaraq iki vəziyyət – katnut (kiçiklik vəziyyəti) və gadlut (böyüklük vəziyyəti) yaranmışdır. SAQ ekranındakı aviyut rešimotunun xüsusiyyətindən Nekudimin on sfirası katnut vəziyyətində çıxdı. Sonra isə taburun altında yerləşən və ekran rešimotları ilə qarışmış ZON de-AK-dan gələn rešimotların xüsusiyyətindən Nekudimin on sfirası gadlut vəziyyətində çıxdı.
     

72. Həmçinin bil ki, de-katnut Nekudim aləminin on sfirotu, yəni birbaşa ekran üzərində çıxanlar, Nekudim partsufunun əsası sayılır. Çünki onlar dərəcələr qaydası üzrə, yəni yuxarıdakı partsufun ekran de-qufundan çıxmışlar. Eynilə, AK-nın əvvəlki üç partsufu da bu şəkildə çıxmışdı.

Amma de-qadlut Nekudim aləminin on sfirotu yalnız Nekudim partsufuna əlavə sayılır. Çünki onlar taburun altında olan ZON de-AK-nın rešimotları üzərində edilmiş zivuq nəticəsində çıxmışdır və dərəcələr qaydası ilə deyil, sadəcə ekranla qarışaraq əlavə olunmuşdular. Bu qarışma Nekudot de-SAQ partsufunun AK taburundan aşağıya enməsi səbəbindən baş vermişdi (yuxarıda 70-ci bənddə izah edildiyi kimi).

73. İndi isə de-katnut Nekudimin on sfirotunu təhlil edək. Artıq bilirsən ki, SAQ de-AK yayılmasından sonra onun ekranında daxili nurla əhatəedici nur (or makif) arasında bituş (toqquşma) baş verdi. Bu, ekranı dərəcələr qaydasına uyğun olaraq gufun aviyutundan təmizlədi. Bu təmizlənmə prosesi zamanı çıxan dərəcələr Nekudot de-SAQ adlanır. Onlar AK taburundan aşağı enərək oradakı bхina dalet ilə qarışdılar (yuxarıda 62-ci bənddə izah olundu – bunu yaxşıca öyrən).

Beləliklə, ekran bütün guf aviyutundan təmizləndikdən və yalnız roş aviyutu onda qaldıqdan sonra, hesab olunur ki, o, SAQ-ın roşuna qalxdı və ekrandakı rešimotda qalan aviyut ölçüsü üzərində zivuqa qoşuldu. Bu, yuxarıda 35-ci bənddə izah edildiyi kimi baş verdi.

74. Eynilə burada da, ekranın son aviyutu, yəni bхina bet, tamamilə itmiş hesab olunur və ondan yalnız itlabşut rešimosu (geyinmə rešimosu) qalmışdır. aviyutdan isə yalnız bхina alef qalmışdır. Buna uyğun olaraq ekran SAQ-ın roşunda iki növ zivuq aldı (yuxarıda 43-cü bənddə təsvir edildiyi kimi).Belə ki, bхina alef aviyutunun bхina bet itlabşut rešimosuna daxil olması nəticəsində – bu proses rešimo de-nukva-nın rešimo de-zaxara daxil olması adlanır – onların üzərində Bina səviyyəsi çıxdı, amma tam deyil, təxminən VAK de-Bina səviyyəsində. Bu səviyyə “Keter de-Nekudim sfirası” adlanır.

Katnut vəziyyətində Nekudim aləminin quruluşu və üç mərtəbənin ayrılması

74. Və nəticədə zaxar rešimo-nun nukva rešimo-ya daxil olması, yəni bхina bet itlabşut rešimo-sunun bхina alef aviyut rešimo-suna daxil olması ilə ZA səviyyəsi çıxdı. Bu səviyyə VAK-dır, lakin roş-u yoxdur və “Aba ve İma (Avi) de-Nekudim” adlanır; onların vəziyyəti “axor be-axor” (sözün əsl mənasında “arxa-arxaya”) şəklindədir.Bu iki səviyyə “QAR de-Nekudim” (yəni “gimel rişonot” – Nekudimin üç yuxarı sfirası) adlanır və ya Nekudim de-roşun on sfirotu sayılır. Çünki hər bir roş həmişə QAR və ya KAXAB adlanır.

Bunların arasında fərq var: Keter de-Nekudim, yəni zaxar səviyyəsi, guf-a yayılmır, yalnız roş-da nurlandırır. Amma Avİ de-Nekudim, yəni nukva səviyyəsi, yalnız o guf-a yayılır və o, Nekudimin yeddi aşağı sfirası – HaQaT NeXi de-Nekudim adlanır.

75. Beləliklə, burada biri digərinin altında yerləşən üç mərtəbə vardır:

1. Birinci mərtəbə – Keter de-Nekudim, səviyyəsi VAK de-Bina-dır.
    
2. İkinci mərtəbə – Avİ de-Nekudim, səviyyəsi ZA-dır. Hər ikisi roş xüsusiyyətinə aiddir.
    
3. Üçüncü mərtəbə – ZAT de-Nekudim (yeddi aşağı sfira), yəni HaQaT NeXiM, onlar isə guf xüsusiyyətinə aiddirlər.
    

76. Və bil ki, Malxut-un Bina-ya qalxması səbəbindən, Nekudim mərtəbələrində bu fərqlər üzə çıxdı. Onların çıxışı zamanı bu mərtəbələr iki hissəyə ayrıldılar: “panim” və “axoraim” (üzlər və arxalar). Çünki zivuq Nikvey Eynaim-də baş verdiyi üçün, roş-da yalnız iki yarım sfira var idi – Qalqalta ve Eynaim (QE) və Nikvey Eynaim (NE), yəni Keter, Xoxma və Bina-nın yuxarı yarısı, və bunlar “Kelim de-Panim” adlanır.

Amma AХAP (Ozen, Xotem, Pe) kelimləri – yəni Bina-nın aşağı yarısı, ZA və Nukva – on sfirot de-roş-dan xaric oldular və roş-dan aşağıda olan mərtəbəyə düşdülər. Buna görə də roş-dan çıxmış bu kelimlər “Kelim de-Axoraim” sayılır. Hər mərtəbədə eyni cür bölünmə olmuşdur.

77. Buna əsasən nəticə çıxır ki, Nekudim-də elə bir mərtəbə yoxdur ki, orada panim və axoraim olmasın.

• Zaxar səviyyəsinin AХAP-ı, yəni Keter de-Nekudim, öz mərtəbəsindən çıxaraq Avİ de-Nekudim mərtəbəsinə enmişdir. Bu, nukva səviyyəsidir.
   
• Nukva səviyyəsinin AХAP-ı, yəni Avİ de-Nekudim, öz növbəsində ZAT de-Nekudim mərtəbəsinə, yəni HaQaT NeXi de-Nekudim-ə enmişdir.

 

Beləliklə, Aba ve İma iki hissədən ibarətdir: panim və axoraim. Onların daxilində Keter səviyyəsinin axoraim-i (yəni AХAP de-Keter) yerləşir, onların üzərində isə Avİ-nın öz panim kelimləri – QE və NE – bürünmüşdür.Eyni qayda ilə ZAT de-Nekudim də panim və axoraim-dən ibarətdir. Çünki Avİ-nın axoraim kelimləri, yəni onların AХAP-ı, ZAT-ın içindədir, və ZAT-ın panim kelimləri onların üzərinə bürünmüşdür.

78. Bu mərtəbələrin iki hissəyə – panim və axoraim-ə bölünməsi həm də ona gətirdi ki, Nekudim mərtəbələrində yalnız Nefeş və Ruax (yəni VAK və QAR-sız) nurları mövcuddur. Çünki hər mərtəbədə üç kelim – Bina və ZON – çatışmır. Bu səbəbdən orada QAR nurları (Neşama, Xaya, Yexida) yoxdur (bu barədə yuxarıda 24-cü bənddə geniş izah edilmişdir – onu diqqətlə öyrən).

Beləliklə, de-katnut Nekudim aləminin on sfirotu tam aydın oldu. Bu, üç mərtəbədən ibarətdir: Keter, Aba ve İma və ZAT. Hər mərtəbədə yalnız Keter və Xoxma kelimləri və Nefeş-Ruax nurları mövcuddur. Çünki hər mərtəbədəki Bina və ZON aşağıdakı mərtəbəyə enmişdir.